KASAYSAYAN NG KONGRESO NG PILIPINAS

 KASAYSAYAN NG KONGRESO NG PILIPINAS

EVOLUSYON NG SISTEMANG LEHISLATIBO NG PILIPINAS

Ang sistemang pambatas ng Pilipinas ay dumaan sa serye ng pagbabago na sumasalamin sa panlipunan at pampulitikang kalagayan ng bansa sa bawat panahon, gayundin sa antas ng kamalayang pampulitika ng lipunan.

Nagsimula ito sa unicameral (iisang kapulungan) na Kongreso ng Malolos ng maikling-panahong Republika ng Pilipinas noong 1898-1899, sinundan ng Philippine Commission noong 1901, isang sistemang lehislatibong pinamamahalaan ng mga Amerikanong itinalaga sa posisyon. Kalaunan, ito ay naging isang bicameral (dalawang kapulungan) na lehislatura, kung saan karamihan ng mga miyembro ay halal at mga Pilipino, sa bisa ng Jones Act ng 1916. Nagpatuloy ito hanggang Nobyembre 1935 nang maitatag ang Pamahalaang Komonwelt.

Sa pagratipika ng Saligang Batas ng 1935, pinalitan ang bicameral na lehislatura ng Pambansang Asembleya na may unicameral na istruktura. Noong 1941, muling binago ang Konstitusyon, ibinalik ang bicameral na sistema, at pinangalanang Kongreso ng Pilipinas ang pambansang lehislatura.

Maliban noong panahong pinamunuan ng mga Hapones ang Republikang Pilipino mula 1942-1945, nagpatuloy ang Kongreso bilang pambansang lehislatura hanggang Setyembre 1972, nang ideklara ni Pangulong Ferdinand E. Marcos ang batas militar sa bansa.

ANG BATASANG PAMBANSA: ISANG UNICAMERAL NA LEHISLATURA

Nang ipatupad ang batas militar, nasa proseso ang Constitutional Convention ng 1971 ng paggawa ng bagong Saligang Batas. Natapos ang huling borador noong Nobyembre 29, 1972, na ipinasa at iprinoklama ni Pangulong Marcos noong Enero 17, 1973, sa kabila ng malawakang protesta at kontrobersiya. Sa ilalim ng bagong Konstitusyon, pinalitan ang pampanguluhang sistema ng isang binagong parlamentaryong sistema. Ang Kongreso ay tuluyang binuwag at pinalitan ng isang halal na unicameral na Pambansang Asembleya na tinawag na Batasang Pambansa.

Ang Batasang Pambansa ay binubuo ng hindi hihigit sa 200 na Miyembro na inihahalal mula sa iba’t ibang lalawigan, lungsod, at distrito ng Kalakhang Maynila. Mayroon ding itinalagang mga kinatawan mula sa iba’t ibang sektor tulad ng kabataan, agrikultura, industriya, at paggawa, pati na rin ang mga hinirang ng Pangulo mula sa mga kagawad ng Gabinete. Ang mga miyembro nito ay may anim na taong termino.

ANG KASALUKUYANG KONGRESO NG PILIPINAS

ANG REBOLUSYON NG PEBRERO 1986 (EDSA PEOPLE POWER REVOLUTION)

Matapos ang People Power Revolution noong Pebrero 1986, nagkaroon ng matinding pagbabago sa sistemang pampamahalaan ng bansa. Ang Batasang Pambansa ay tuluyang binuwag at isang pansamantalang rebolusyonaryong pamahalaan ang itinatag sa ilalim ni Pangulong Corazon C. Aquino.

ANG BAGONG KONGRESO

Ang bagong Kongreso ay may pinakamalaking bilang ng mga miyembro at itinuturing na pinakamakapangyarihan sa kasaysayan ng mga naunang lehislatura ng bansa. Ang Komisyong Konstitusyonal (ConCom) ay nagbigay rito ng mas malawak na kapangyarihan upang maisakatuparan ang isang mas dinamiko at epektibong papel sa pamahalaan. Makikita ito sa Saligang Batas ng 1987, kung saan mayroong 32 seksyon na inilaan sa sangay lehislatibo, kumpara sa 23 seksyon para sa ehekutibo at 16 seksyon para sa hudikatura.

Ang bagong bicameral na Kongreso ay binubuo ng Senado at ng Mababang Kapulungan ng mga Kinatawan.

1. Senado – Ang Mataas na Kapulungan ay binubuo ng 24 na Senador na inihahalal sa buong bansa (at-large voting) ng mga kwalipikadong botante ng Pilipinas.

2. Mababang Kapulungan – Binubuo ng hindi hihigit sa 250 na Miyembro, kung saan ang mga Kinatawan ay inihahalal mula sa mga distritong pambatas ng bawat lalawigan, lungsod, at Kalakhang Maynila batay sa bilang ng populasyon at sa isang pantay at progresibong batayan.

• Mayroon ding party-list system para sa mga rehiyonal at sektor na partido o organisasyon na nakarehistro sa ilalim ng batas.

(Batay sa Seksyon 5(1), Artikulo VI ng 1987 Saligang Batas ng Pilipinas.)