Speaker: Ikinagalak ni House Speaker Ferdinand Martin G. Romualdez ang paglalabas ng Department of Budget and Management at Department of Health ng ₱6.767 bilyon para sa matagal nang hinihintay na Health Emergency Allowance o HEA ng mga healthcare workers.
Sakop nito ang mahigit 1.4 milyong claims mula 2021 hanggang 2023 ng mga doktor, nars, at iba pang medical frontliners sa LGUs, pribadong ospital, state universities at iba pa.
Ayon kay Speaker Romualdez, ang pagbabayad na ito ay kongkretong pasasalamat ng pamahalaan sa sakripisyo ng mga medical workers na naging pangunahing sandigan ng bansa sa gitna ng pandemya.
Binigyang-diin niya na hindi sapat ang anumang halaga upang tumbasan ang kanilang kabayanihan, ngunit sisiguruhin ng Kamara na patuloy na mapapabuti ang benepisyo ng mga kawani sa kalusugan.
(END)
⸻
[KOMENTARYO]
Mahalagang hakbang ito upang maibsan ang sama ng loob ng mga health workers na ilang taon nang naghihintay sa kanilang karampatang allowance. Ngunit, hindi rito nagtatapos ang laban.
Ang mas malalim na usapin ay kung paano sisiguruhin ng pamahalaan na hindi na mauulit ang pagkaantala ng ganitong mga benepisyo. Kung itinuring nating “bagong bayani” ang mga medical frontliners, kailangang sabayan natin ito ng agarang pagkilos at tuluy-tuloy na pagpapahusay ng kanilang sahod, benepisyo, at seguridad sa trabaho.
Sa huli, ang tunay na pagkilala ay hindi lang nakikita sa pagbibigay ng pondo, kundi sa sistematikong pangangalaga sa kapakanan ng ating mga manggagawa sa kalusugan.
oooooooooooooooooooooooo
Spox Abante: Mariing sinagot ng Kamara ang mga paratang ni Davao City Mayor Sebastian “Baste” Duterte laban sa Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth (SALN) ni Speaker Ferdinand Martin G. Romualdez.
Ayon kay House spokesperson Atty. Princess Abante, ang tirada ni Mayor Baste ay walang basehan at “puro imbento” na layong linlangin ang publiko. Aniya, nakapaghain at sumusunod sa batas ang SALN ng Speaker, taliwas sa pamilya Duterte na kilala umanong hindi isinasapubliko ang sarili nilang SALN kahit ilang taon silang nasa kapangyarihan.
Tinawag din ni Abante na “pinakamataas na antas ng hypocrisy” ang pagpuna ng mga Duterte sa transparency habang sila mismo’y ayaw maglabas ng sariling yaman. Dagdag niya, kung seryoso sa pananagutan ang pamilya Duterte, dapat sila ang unang magbukas ng kanilang SALN sa publiko.
⸻
[ANALYSIS]
Ang palitan ng akusasyon ay nagpapakita ng lalong tumitinding banggaan sa pagitan ng kampo ni Speaker Romualdez at ng pamilya Duterte. Sa isang banda, binibigyang-diin ng Kamara ang pagsunod sa tamang proseso; sa kabila, ginagamit naman ng mga Duterte ang isyu ng SALN bilang armas pampulitika.
Sa mata ng publiko, malinaw na ang susi sa pagtatapos ng sigalot ay ang parehas na pamantayan: parehong panig ang dapat maglatag ng kanilang SALN para maging patas at matuldukan ang usapin. Hangga’t hindi ito nagaganap, mananatiling bahagi ng malalim na tunggalian sa pulitika ang transparency at accountability.
ooooooooooooooooooooooo
Spox Abante: Mariing tinuligsa ng Kamara, sa pamamagitan ng tagapagsalita nitong si Atty. Princess Abante, ang panibagong banat ni Davao City Mayor Sebastian “Baste” Duterte laban kay Speaker Ferdinand Martin G. Romualdez hinggil sa umano’y isyu ng SALN.
Ayon kay Abante, ang mga pahayag ni Mayor Baste ay “baseless” at “absurd fabrications,” na aniya’y patunay ng pagpapakalat ng pekeng balita ng mga Duterte. Idiniin din niyang nakapaghain at nakabukas sa tamang pagsusuri ang SALN ng Speaker, alinsunod sa batas.
Tinawag namang “pinakamataas na antas ng hypocrisy” ang panibagong tirada ng mga Duterte, na matagal umanong tumangging isapubliko ang kanilang sariling SALN habang sila’y nasa kapangyarihan. Giit ni Abante, kung tunay silang naniniwala sa accountability, dapat nilang ilantad ang sarili nilang SALN at hindi mag-imbento ng kasinungalingan laban sa iba.
⸻
[ANALYSIS]
Muli na namang lumalalim ang banggaan sa pagitan ng kampo ng Duterte at liderato ng Kamara. Habang binibigyang-diin ng panig ni Speaker Romualdez ang legal na pagsunod at pagiging bukas ng kanyang SALN, ang akusasyon laban sa mga Duterte ay naglalantad ng kabiguan nilang isapubliko ang kanila.
Para sa publiko, ito ay hindi lamang usapin ng personal na bangayan kundi mahalagang tanong: sino nga ba ang tunay na tumutupad sa pamantayan ng transparency at sino ang umiiwas? Ang mas matibay at malinaw na pagpapakita ng SALN ang siyang magpapatigil sa akusasyon at magpapatibay ng kredibilidad sa harap ng taumbayan.
oooooooooooooooooooooooo
Speaker: Ipinahayag ni House Speaker Ferdinand Martin G. Romualdez ang buong suporta sa bagong partnership ng Department of Education at Security Bank para sanayin at i-mentor ang mga public school principals sa buong bansa.
Ayon sa Speaker, mahalagang mapalakas ang kakayahan ng mga punong-guro sa pamumuno at pamamahala upang maipasa nila ang mga kasanayang ito sa kanilang mga guro, at sa huli ay mapabuti ang kalidad ng pagkatuto ng mga estudyante.
Pinuri rin niya si Education Secretary Sonny Angara sa kanyang pamumuno sa programang ito, na bahagi ng Public-Private Partnership alinsunod sa direktiba ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr.
Ngayong taon, 29 school principals mula sa iba’t ibang rehiyon ang kasali sa tatlong taong mentoring program na katuwang ang mga lokal at internasyonal na institusyon gaya ng Ateneo, La Salle, University of Bristol, at The HEAD Foundation.
(END)
⸻
[KOMENTARYO]
Isang malaking hakbang ito upang masigurong hindi lamang sa mga gusali at silid-aralan nakatuon ang pamahalaan, kundi pati sa pagpapanday ng liderato ng ating mga punong-guro.
Kapag mahusay ang pamumuno sa paaralan, mas nagiging maayos ang pagtuturo ng mga guro, at mas natututo ang mga estudyante. Ngunit dapat tiyakin na hindi lang ito panandaliang programa. Kailangan itong maging tuluy-tuloy, may sapat na suporta, at may malinaw na sukatan ng resulta.
Sa ganitong paraan, tunay na maisasabuhay ang pangarap ng isang Bagong Pilipinas na nakabatay sa de-kalidad na edukasyon para sa lahat.
oooooooooooooooooooooo
Acidre: Nanawagan si TINGOG Party-list Rep. Jude Acidre, chair ng House Committee on Higher and Technical Education, na bigyan ng emergency powers si Pangulong Ferdinand Marcos Jr. upang matugunan ang malalang krisis sa kakulangan ng silid-aralan.
Batay sa datos ng DepEd, umabot na sa 165,000 ang backlog ng classrooms sa buong bansa, ngunit mahigit 4,800 lamang ang nakaprograma para sa 2026. Ayon kay Acidre, kung hindi bibilis ang konstruksiyon, aabutin ng 55 taon bago tuluyang maresolba ang problema.
Bagama’t may mga PPP projects na inaasahan, giit ni Acidre, hindi sapat ang mga ito bilang agarang solusyon. Suportado naman ni Education Secretary Sonny Angara ang ideya ng emergency powers basta’t may malinaw na safeguards at accountability.
⸻
[ANALYSIS]
Ang panukala ni Rep. Acidre ay nagpapakita ng desperadong pangangailangan para sa mabilisang aksyon laban sa classroom crisis. Ang paggamit ng emergency powers ay maaaring makatulong sa pagpapaikli ng proseso, ngunit nangangailangan ito ng mahigpit na transparency at monitoring upang maiwasan ang pang-aabuso.
Para sa publiko, malinaw na ang krisis sa silid-aralan ay hindi na simpleng isyu ng edukasyon kundi usapin ng pambansang kaunlaran. Kung hindi ito malulutas, buong henerasyon ng kabataang Pilipino ang maapektuhan. Ang tanong: handa ba ang Kongreso at ang administrasyon na ipakita ang parehong bilis at seryosong aksyon na hinihingi ng problema?
ooooooooooooooooooooooo
Spox Abante: Naniniwala ang Kamara na maipapasa pa rin nito ang 2026 national budget sa itinakdang oras, kahit na nananawagan ang mga lider ng Kongreso na repasuhin muna ng Department of Budget and Management (DBM) ang National Expenditure Program (NEP) dahil sa mga error at kuwestiyonableng entries.
Ayon kay House spokesperson Atty. Princess Abante, tuloy-tuloy ang budget deliberations para sa mga bahagi ng panukala na walang isyu, habang hinihintay ang paglilinaw ng DBM sa mga problemadong probisyon. Giit niya, hindi literal na ibabalik ang NEP kundi itatama muna ito sa pinagmulan bago tuluyang talakayin at aprobahan ng Kamara.
Handa rin umanong mag-overtime ang mga mambabatas upang matiyak ang pagpasa ng isang malinis at kapani-paniwalang pambansang badyet. Idiniin ng liderato na hindi dapat ibintang sa Kongreso ang mga maling entries na nagmumula mismo sa DBM.
⸻
[ANALYSIS]
Ang kumpiyansa ng Kamara na tapusin ang budget sa takdang oras ay nagpapakita ng determinasyon nitong gampanan ang konstitusyunal na tungkulin. Ngunit ang dami ng error at questionable allocations sa NEP ay naglalantad ng kahinaan sa proseso ng DBM.
Kung hindi agad aayusin, maaaring lumalim ang hinala ng publiko tungkol sa “congressional insertions,” kahit na malinaw na itinuturo ng mga mambabatas na ang mga mali ay mula sa pinagmulan. Kaya’t mahalagang maipakita ng DBM at ng Kamara na seryoso sila sa transparency at accountability upang mapanatili ang tiwala ng taumbayan.
ooooooooooooooooooooooo
Spox Abante: Inaasahang magsisimula na sa susunod na linggo ang imbestigasyon ng Kamara sa umano’y ₱8-bilyong firearms insertion sa 2026 national budget.
Ayon kay House spokesperson Atty. Princess Abante, nagpadala ng liham si Rep. Bienvenido “Benny” Abante Jr. sa Public Order and Safety Committee Chair Rep. Rolando Valeriano upang pormal na igiit ang pagdinig. Kinumpirma ni Valeriano na agad niyang sisimulan ang inquiry.
Kasama sa mga tanong na lilinawin ng komite ang papel ng anak ng isang DILG undersecretary na umano’y tumulong sa pagpasok ng budget request, ang posibleng paglabag sa procurement law, at ang dahilan ng pag-relieve kay PNP Chief Torre.
Ang naturang insertion ay tumutukoy sa pagbili ng 80,000 armas na nagkakahalaga ng ₱8 bilyon o katumbas ng ₱100,000 kada isa.
⸻
š After-News Analysis
Ang imbestigasyon sa ₱8-bilyong firearms insertion ay susubok sa kredibilidad ng budget process ng bansa. Malinaw na hindi lang halaga ang nakataya kundi ang integridad ng Kongreso at ng mga ahensiyang sangkot.
Ang tanong kung bakit anak ng isang DILG undersecretary ang nagpasok ng kahilingan ay nagbubukas ng isyu ng conflict of interest at influence-peddling. Samantala, ang reliebo kay PNP Chief Torre ay nagpapahiwatig na may mas malalim na usapin sa loob ng institusyon.
Kung hindi agad mareresolba, maaaring lumalim ang hinala ng publiko na ang budget insertions ay nagiging kasangkapan ng iilan, imbes na para sa seguridad ng bayan. Ang hamon ngayon: mapanagot ba ng Kamara ang nasa likod ng anomalya, o mauuwi lamang ito sa isa na namang moro-moro?
ooooooooooooooooooooooooo
Zamora Maricar: Buong suporta ang ibinigay ng Kamara sa panawagan nina Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. at Education Secretary Sonny Angara para sa mas mataas na pondo sa edukasyon para sa Fiscal Year 2026.
Sa pagdinig ng House Committee on Appropriations, ipinagtanggol ng DepEd ang panukalang ₱928.52 bilyong budget—katumbas ng 18.9% na pagtaas mula 2025 at itinuturing na pinakamalaking pag-angat sa nakaraang mga taon.
Ayon kay Committee Vice Chair Rep. Maricar Zamora, nakatuon ang pondo sa pagpapalakas ng teaching workforce, nutrition program para labanan ang child stunting, at pagsasara ng resource at infrastructure gaps. Pinuri rin nina Reps. Bella Suansing at Irene Labadlabad ang pamumuno ni Angara at nanawagan na bigyang prayoridad ang DepEd sa lahat ng ahensya ng gobyerno.
Tiniyak naman ni Appropriations Chair Mika Suansing na kung may sapat na fiscal space, edukasyon ang uunahing pondohan.
⸻
š After-News Analysis
Ang 18.9% pagtaas sa DepEd budget ay malinaw na indikasyon ng pagpapahalaga ng administrasyon sa edukasyon bilang pundasyon ng pambansang pag-unlad. Ngunit hindi sapat ang laki ng pondo kung hindi ito magagamit nang tama—isang hamon na mismong inamin ni Secretary Angara sa mababang utilization rates ng nakaraang taon.
Mahalaga ang pagtutok sa classroom shortage, digital gap, at teacher support na matagal nang problemang hindi natutugunan. Ang pagpapahayag ng suporta ng Kamara ay positibong hakbang, ngunit ang tunay na sukatan ay kung ang dagdag na bilyon ay makikita sa aktwal na pagbabago sa mga paaralan, guro, at mag-aaral.
Sa huli, nananatili ang tanong: sapat ba ang pondo, o kailangan ding ayusin ang mismong sistema ng paggasta at implementasyon para masigurong bawat piso ay tunay na mapapakinabangan ng kabataang Pilipino?
ooooooooooooooooooooooooo
San Fernando: Nakakuha ng matibay na pangako si Kamanggagawa Party-list Rep. Eli San Fernando mula kay DepEd Secretary Sonny Angara na isusulong ng kagawaran ang pangmatagalang plano para gawing regular ang libu-libong Job Order at Contract of Service workers sa DepEd.
Sa budget briefing nitong Setyembre 3, binigyang-diin ni San Fernando na may 18,781 JO at COS workers ang nasa DepEd — katumbas ng halos 10% ng lahat ng contractual employees sa gobyerno. Ayon kay Angara, limitado ang plantilla items at budget, ngunit tiniyak niyang may planong unti-unting bawasan ang contractualization sa pakikipagtulungan sa DBM at CSC.
Bukod dito, nakuha rin ni San Fernando ang commitment ng DepEd na ilaban ang dagdag pondo para sa Indigenous Peoples Education at Special Needs Education, at pangako ng mas mataas na transparency sa school-level budget at performance data.
⸻
š After-News Analysis
Mahalaga ang nakuha ni Rep. San Fernando na pangako mula sa DepEd dahil direktang apektado nito ang halos 19,000 manggagawa na matagal nang naka-kontrata at walang kasiguruhan sa trabaho. Ang kanilang regularisasyon ay hindi lamang usapin ng seguridad sa hanapbuhay kundi pagkilala sa kanilang malaking ambag sa edukasyon.
Gayunpaman, nakasalalay ang katuparan nito sa aktwal na budget at political will ng pamahalaan. Ang commitment para sa IPED at SNED ay positibong hakbang din para sa marginalized sectors, habang ang pagbubukas ng school-level data ay maaaring maging makapangyarihang sandata laban sa katiwalian.
Ngunit gaya ng binanggit ni San Fernando, nananatiling hamon ang paniningil sa pangakong ito—sapagkat ang mga guro at manggagawang kontraktwal, pati ang mga sektor na pinaka-nangangailangan, ay maghihintay ng tunay na resulta at hindi lamang salita.
oooooooooooooooooooooooooo
Spox Abante :Naniniwala ang Kamara na maipapasa nito sa oras ang 2026 national budget kahit may panawagan ang mga lider ng Mababang Kapulungan sa Department of Budget and Management (DBM) na repasuhin ang National Expenditure Program o NEP dahil sa mga nakitang error at kwestiyonableng entries.
Ayon kay House spokesperson Atty. Princess Abante, tuloy-tuloy ang budget deliberations para sa mga item na walang problema, habang inaayos ng DBM ang mga isyu sa pinagmulan ng pondo. Nilinaw niya na ang “pagbabalik” ng NEP ay hindi literal, kundi pagtitiyak na maitatama ang mga mali bago pa ito aprubahan ng Kongreso.
Giit ni Abante, handa ang mga mambabatas na mag-overtime para matiyak na ang General Appropriations Bill ay maaprubahan sa takdang panahon, alinsunod sa direktiba ni Pangulong Marcos na gawing transparent at kapaki-pakinabang ang pambansang budget.
⸻
š After-News Analysis
Ipinapakita ng pahayag ng Kamara na nais nitong ipakita sa publiko na seryoso itong ginagampanan ang konstitusyonal na tungkulin bilang tagapagbantay ng kaban ng bayan. Ang pagdiin na ang mga error ay mula sa DBM at hindi sa Kongreso ay malinaw na pagtatanggol laban sa paratang ng “insertions” na madalas ibinabato sa Mababang Kapulungan.
Mahalaga ang pag-amin na masyadong marami ang errata ngayong taon, isang babala na may mas malalim na problema sa mismong paghahanda ng budget proposal. Ang hamon ngayon ay kung paano masisiguro ng Kamara at DBM na ang inaaprubahang budget ay hindi lamang napapasa sa oras, kundi tumpak, malinis, at tunay na nakatuon sa pangangailangan ng mamamayang Pilipino.
oooooooooooooooooooooooo
Sec Angara: Pinapurihan ni Education Secretary Sonny Angara si Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. matapos maglaan ang pamahalaan ng ₱1.224 trilyon para sa edukasyon sa ilalim ng 2026 national budget—katumbas ng 4% ng GDP, alinsunod sa pamantayan ng UNESCO.
Sa ilalim ng National Expenditure Program, pinakamalaking bahagi ang mapupunta sa DepEd na may ₱928.52 bilyon, habang makikinabang din ang SUCs, CHED at TESDA.
Ayon kay Angara, ito ang kauna-unahang pagkakataon na naabot ng bansa ang internasyonal na benchmark, patunay na nasa pinakamataas na prayoridad ng administrasyon ang edukasyon.
⸻
[After News Analysis]
Ang makasaysayang 4% GDP allocation para sa edukasyon ay isang malaking hakbang tungo sa pagtugon sa matagal nang kakulangan ng pondo sa sektor. Malaking bagay ang ₱41.6 bilyon na nakalaan para sa pagpapatayo at pagkukumpuni ng mga silid-aralan, gayundin ang pondong nakalaan para sa feeding program, digitalization at dagdag na plantilla positions.
Ngunit mahalagang bantayan ng publiko at Kongreso kung paano ipatutupad ang mga proyektong ito. Ang pondo ay maaaring maging game-changer para sa kalidad ng edukasyon, ngunit kung hindi maayos ang implementasyon, mananatili pa rin ang classroom shortage, kulang na pasilidad, at atrasadong digital learning.
Sa puntong ito, malinaw: ang hamon ay hindi na kung may pondo, kundi kung paano ito gagamitin nang tapat, episyente, at may tunay na epekto sa bawat batang Pilipino.
oooooooooooooooooooooooo
Matibag: Malugod na tinanggap ni House Committee on Women and Gender Equality Chairperson, Cong. Ann Matibag, ang naging pagpupulong ni Pope Leo XIV kay Rev. James Martin, S.J.
Ayon kay Matibag, ang pakikipagtagpo ng Santo Papa ay simbolo ng pagiging bukas ng Simbahan sa diyalogo at malasakit para sa lahat, bilang bahagi ng unibersal na panawagan ng pananampalataya.
Dagdag pa niya, pinatitibay nito ang papel ng Simbahan bilang lugar ng pagkakaisa, pag-unawa, at pag-asa, kasabay ng paninindigan sa aral ng Katolisismo.
⸻
[After News Analysis]
Ang simpleng audience na ito ay may malaking kahulugan sa mas malawak na usapin ng inklusibidad at respeto sa dignidad ng tao. Ipinapakita nito na kahit nananatiling nakaugat sa tradisyon at aral, kinikilala rin ng Simbahan ang pangangailangan ng pakikinig at pag-unawa.
Para kay Cong. Matibag at sa kanyang komite, mahalaga ang mga ganitong hakbang na nagtutulak ng mas mahabaging lipunan—isang lipunang walang naiiwan o nadarama na itinataboy.
Kung magpapatuloy ang ganitong uri ng bukas na diyalogo, mas titibay ang mensahe na ang pananampalataya ay hindi lamang para sa iilan, kundi para sa lahat.
oooooooooooooooooooooooo
Asistio: Suportado ni House Metro Manila Development Committee Chair at Caloocan 3rd District Rep. Dean Asistio ang hakbang ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. na bumuo ng isang independent commission para imbestigahan ang mga anomalya sa flood control projects.
Ayon kay Asistio, ang bagong lupon na pamumunuan ng mga legal at technical experts ay makatutulong upang mabunyag ang iregularidad at mairekomenda ang mga kasong dapat isampa laban sa mga sangkot.
Gayunman, giit ni Asistio, magpapatuloy pa rin ang hiwalay na imbestigasyon ng Kamara sa ilalim ng Tri-Committee upang makalikom ng impormasyon at makapagbalangkas ng mga panukalang batas na makapagpapatibay sa kasalukuyang mga alituntunin.
⸻
[After News Analysis]
Makikita sa pahayag ni Rep. Asistio ang pagsuporta sa dalawang magkaibang mekanismo ng imbestigasyon—ang independent commission ng MalacaƱang at ang Tri-Committee ng Kamara. Bagama’t may kanya-kanyang mandato, kapwa nila layong tugisin ang katiwalian at tiyakin ang pananagutan.
Ngunit binigyang-diin din ni Asistio ang pangangailangang balansehin ang dalawang proseso upang maiwasan ang conflict of interest at mapanatili ang tiwala ng publiko.
Sa huli, mahalagang bantayan ng taumbayan kung ang magkahiwalay na imbestigasyong ito ay hahantong sa konkretong resulta—hindi lamang sa pagbubunyag ng anomalya, kundi sa pagpapalakas ng batas at pagtitiyak na ang pondo ng bayan ay mapupunta sa tamang proyekto.
ooooooooooooooooooooooooo
Zubiri: Muling nanawagan si Bukidnon 3rd District Rep. Audrey Kay Tan Zubiri ng total ban sa online gambling, kasabay ng pagtalakay ng kanyang mga panukalang batas sa House Committee on Games and Amusements.
Mariin niyang tinutulan ang posisyon ng PAGCOR na mas piliin ang regulasyon kaysa tuluyang pagbabawal, dahil aniya, mas lalo lamang nitong pinalalaganap ang bisyo. Iginiit ni Zubiri na nagdudulot na ng malaking pinsala ang online gambling—mula pagkakabaon sa utang, hanggang sa pagkawasak ng pamilya.
Dagdag pa niya, ang kita mula rito ay hindi tunay na nakikinabang ang sambayanan, kundi ang mga gambling operators lamang.
⸻
[After News Analysis]
Ang panawagan ni Zubiri ay nagpapakita ng lumalaking paninindigan laban sa pag-usbong ng online gambling sa bansa. Totoo na sa isang click lang ng cellphone, naihahatid na ang casino sa bawat bahay, at nagiging mas madaling ma-access ng mga kabataan at mahihinang sektor.
Habang ipinagmamalaki ng PAGCOR ang kita mula sa regulasyon, mahalagang tanungin kung sapat ba itong dahilan para isantabi ang mga negatibong epekto sa lipunan. Ang mas matimbang na usapin: ang perang kinikita ba ay nakababalik talaga sa tao, o nakakadagdag lang sa problema ng pagkakabaon sa utang at pagkawasak ng pamilya?
Kung matutulak ang total ban, ito ay magiging isang matapang na hakbang laban sa isang lumalalang bisyo. Ngunit ang tanong: handa ba ang gobyerno na isakripisyo ang kita kapalit ng kapakanan ng mamamayan?
oooooooooooooooooooooooo
Angara: Inihayag ni Education Secretary Sonny Angara na pinag-aaralan ng Department of Education ang bagong polisiya na payagan ang mga lokal na pamahalaan o LGUs na direktang makilahok sa pagpapatayo ng mga silid-aralan.
Ito ay makasaysayang hakbang na layong pabilisin ang pagtatapos ng mga proyekto at tugunan ang matagal nang classroom backlog. Ayon kay Angara, mas mabilis at mas episyente kung bibigyang papel ang mga LGU na malapit sa komunidad at may kakayahan.
Mananatili pa rin ang pamantayan ng DepEd para sa disenyo at kalidad, habang ang DPWH ay magiging opsyon kung kinakailangan.
⸻
[After News Analysis]
Ang pagbibigay ng mas malaking papel sa LGUs sa classroom construction ay isang makabagong solusyon sa lumalalang kakulangan ng silid-aralan. Totoo na may mga LGU na may sapat na pondo at kakayahan para agad kumilos, ngunit may ilan ding kakailanganin ng suporta.
Mahalaga ang mungkahing accreditation system at co-financing para matiyak na lahat ng LGUs, mayaman man o mahirap, ay makakatulong sa pagtugon sa krisis sa edukasyon.
Kung maisasakatuparan, ito’y magpapakita ng malinaw na pagbabago mula sa dating nakasanayang centralized system patungo sa mas bukas na kolaborasyon. Ang hamon ngayon ay siguraduhin na ang bawat silid-aralang ipapatayo—nasa lungsod man o baryo—ay ligtas, dekalidad, at agarang mapapakinabangan ng mga bata.
ooooooooooooooooooooooo
Luistro: Binuksan ng House Committee on Justice ang imbestigasyon para amyendahan ang 48 taong gulang na Presidential Decree 1069 o Philippine Extradition Law of 1977.
Ayon kay Committee Chair Batangas 2nd District Rep. Gerville “Jinky Bitrics” Luistro, kailangan nang i-update ang batas upang makasabay sa mga bagong hamon ng cross-border crimes at mga high-profile cases tulad ng extradition request laban kay Apollo Quiboloy mula sa Estados Unidos.
Giit ni Luistro, mahalaga ang extradition bilang sandata laban sa impunity, ngunit dapat tiyakin na mananatiling protektado ang karapatang pantao at due process.
⸻
[After News Analysis]
Ang pagbubukas ng Kamara sa pagrepaso ng extradition law ay isang hakbang na matagal nang kinakailangan. Sa panahon ng globalisasyon at mabilis na transaksyon sa iba’t ibang bansa, hindi na sapat ang lumang batas upang matugunan ang mga kasong may international dimension.
Ang kaso ni Quiboloy ay malinaw na halimbawa kung saan nagiging komplikado ang proseso dahil sa mga puwang sa umiiral na batas. Kung maisasakatuparan ang reporma, mas magiging malinaw ang papel ng DOJ, DFA, OSG at iba pang ahensya upang mapabilis at mapatatag ang extradition process.
Sa huli, ang mensahe ng Kamara ay malinaw: ang Pilipinas ay hindi dapat maging kanlungan ng mga pugante, at dapat ipakita sa pandaigdigang komunidad na kaya nitong ipatupad ang hustisya nang may integridad at patas na proseso.
oooooooooooooooooooooooo
Diokno: Nanawagan si Akbayan Partylist Rep. Chel Diokno na palakasin ng Department of Education ang kampanya kontra katiwalian at tiyakin ang mas malakas na representasyon ng mga estudyante sa mga school boards.
Sa budget briefing ng DepEd, iminungkahi ni Diokno ang paglikha ng isang Deputy Ombudsman na tututok sa korapsyon sa sektor ng edukasyon at iba pang social services. Tugon naman ni DepEd Secretary Sonny Angara, kailangan itong amyendahan sa ilalim ng Ombudsman Law, ngunit bukas siya sa ideya.
Kasabay nito, itinulak din ni Diokno ang pagpapatibay ng student representation, kasabay ng pagsusulong ng Students’ Rights and Welfare o STRAW Act na magbibigay ng direktang boses sa mga estudyante sa mga polisiya ng kanilang paaralan.
⸻
[After News Analysis]
Mahalaga ang panukalang Deputy Ombudsman para sa DepEd dahil edukasyon at social services ang pinakamalimit na biktima ng korapsyon. Ang bawat pisong nawawala dito ay katumbas ng pagkaantala ng mga silid-aralan, kakulangan sa gamit, at pagbagsak ng kalidad ng edukasyon.
Gayundin, ang pagpapalakas ng student representation ay hakbang patungo sa mas inklusibong pamamahala sa mga paaralan. Ang pagbibigay ng boses sa kabataan ay hindi lamang para sa kanilang proteksyon kundi para makagawa ng mga desisyon na tunay na tumutugon sa kanilang pangangailangan.
Kung maisasabatas ang STRAW Act, maaaring maging turning point ito sa pagbibigay ng higit na partisipasyon at accountability sa sektor ng edukasyon. Ngunit nakasalalay pa rin ang tagumpay sa kung gaano kahanda ang DepEd at Kongreso na itulak ang reporma laban sa matagal nang katiwalian.
oooooooooooooooooooooooo
Young Guns: Isinusulong ng tinaguriang “Young Guns” bloc sa Kamara ang makasaysayang panukala na magbaba ng age requirement para sa pinakamataas na posisyon sa bansa.
Sa kanilang inihain na Resolution of Both Houses, iminungkahi nina Deputy Speakers Paolo Ortega V, Jay Khonghun, at iba pang kabataang mambabatas na ibaba mula 40 patungong 35 ang minimum age requirement para sa Presidente at Bise Presidente, at mula 35 patungong 30 naman para sa mga senador.
Ayon sa kanila, higit kalahati ng populasyon ng Pilipinas ay nasa edad 30 pababa, at napatunayan na ng kabataan ang kanilang kakayahan sa pamumuno, inobasyon, at serbisyo publiko.
⸻
[After News Analysis]
Ang panukalang ito ay naglalayong bigyang daan ang bagong henerasyon ng mga lider na mas malapit sa isyung kinakaharap ng kabataan gaya ng digital transformation at climate change. Ang pagbibigay ng pagkakataon sa mga lider na mas bata ay maaaring magdulot ng mas sariwa at mas progresibong ideya sa pamahalaan.
Gayunpaman, tiyak na magkakaroon ito ng matinding debate. Para sa ilan, ang edad ay mahalaga sa pagkakaroon ng sapat na karanasan at hinog na pananaw. Ngunit para sa mga proponent, ang liderato ay hindi nakabase sa edad kundi sa kakayahan, integridad, at malasakit.
Kung maisusulong, ang plebisito ang magpapasya kung handa na nga ba ang sambayanang Pilipino na ibukas ang MalacaƱang at Senado sa mas batang henerasyon ng mga pinuno.
oooooooooooooooooooooooo
Leviste: Isinusulong ni Batangas 1st District Rep. Leandro Legarda Leviste ang pagbaba ng Value-Added Tax o VAT mula 12% patungong 10% sa ilalim ng House Bill 4302.
Sa pagdinig ng House Ways and Means Committee, iginiit ni Leviste na dapat ito ang gawing pangunahing tax measure ng ika-20 Kongreso dahil makakabawas ito ng hanggang ₱200 bilyon sa koleksyon, o katumbas ng ₱7,000 kada sambahayan taun-taon.
Ayon kay Leviste, ang pagbaba ng VAT ay magbibigay ng mas malaking disposable income sa mga pamilya at magpapasigla sa ekonomiya. Suportado ito ni Committee Chair Miro Quimbo, na nagsabing prayoridad ang mga repormang progresibo na hindi pahirap sa mahihirap.
⸻
[After News Analysis]
Ang panukalang pagbaba ng VAT ay tiyak na tatanggapin ng publiko bilang kaginhawaan sa gitna ng mataas na presyo ng bilihin. Sa regional context, nakatala nga ang Pilipinas bilang may pinakamataas na VAT sa Timog-Silangang Asya, kaya’t ang pagbaba nito ay maaaring gawing mas kompetitibo ang ating ekonomiya.
Ngunit kalakip ng panukala ang malaking hamon: paano papalitan ang mawawalang ₱200 bilyon sa kita ng gobyerno? Kinakailangan ang malinaw na plano para hindi maapektuhan ang pondo para sa edukasyon, kalusugan, at imprastraktura.
Kung maisasakatuparan, ang pagbabang ito ay maaaring magsilbing turning point para sa mas makatarungang sistemang buwis—kung saan higit na binibigyang-gaan ang karaniwang mamamayan habang mas pinapatawan ng pasanin ang may kakayahang magbayad.
oooooooooooooooooooooooo
Puno: Inirekomenda ng liderato ng Kamara, sa pangunguna ni Deputy Speaker Ronnie Puno, ang pagbabalik ng ₱6.793-trilyong 2026 National Expenditure Program sa MalacaƱang matapos matuklasan ang seryosong anomalya sa pagbuo nito.
Kabilang sa mga nakita ng House leaders ang templated flood-control projects na may magkaparehong halaga, double appropriations, oversized lump-sum allocations sa DPWH, at mga ulat ng “allocation-for-sale” sa farm-to-market roads ng Department of Agriculture. Mayroon ding bilyong pisong firearms proposals na pinasok sa DILG at PNP na wala sa orihinal na NEP ng Pangulo.
Giit ng mga lider, hindi maaaring talakayin ng Kamara ang budget na puno ng butas at posibleng katiwalian.
⸻
[After News Analysis]
Ang rekomendasyon ng House leadership na ibalik ang budget sa DBM ay isang matapang na hakbang na bihirang mangyari sa proseso ng pambansang badyet. Malinaw na gustong ipakita ng Kamara na hindi ito magbubulag-bulagan sa harap ng umano’y “cut-and-paste” budgeting at kuwestiyonableng alokasyon.
Ngunit kritikal dito ang magiging tugon ng ehekutibo. Kung kikilos agad ang DBM at mga ahensyang sangkot upang linisin ang NEP, posibleng maibalik ang tiwala at mapabilis ang deliberasyon. Kung hindi, maaaring lumala ang tensyon sa pagitan ng lehislatura at ilang bahagi ng gabinete.
Sa huli, ang desisyon ng Kamara ay nagtataglay ng malinaw na mensahe: hindi papayagang makalusot ang isang pambansang budget na nagbubukas ng pintuan sa katiwalian at maling paggamit ng pera ng bayan.
oooooooooooooooooooooooo
Suansing: Inaprubahan na ng House Committee on Appropriations ang ₱928.52-bilyong proposed budget ng Department of Education para sa 2026, matapos ang pitong oras na pagdinig.
Ayon kay Committee Chair Rep. Mikaela Angela Suansing, nakahanay ang budget sa 4% ng GDP para sa edukasyon—unang pagkakataon na natugunan ng bansa ang pamantayan ng UNESCO.
Sa pagdinig, ipinaliwanag ni Sec. Sonny Angara na kabilang sa pondo ang promosyon ng 142,000 guro mula sa Teacher 1 position, alinsunod sa pangako ni Pangulong Marcos na walang gurong magreretiro bilang Teacher 1. Kasama rin sa plano ang PPP proposal para sa 105,000 bagong silid-aralan at paggamit ng Artificial Intelligence para masolusyunan ang classroom congestion at palakasin ang feeding program.
⸻
[After News Analysis]
Ang pag-apruba sa malaking budget ng DepEd ay nagbibigay ng pag-asa sa pagtugon sa kakulangan ng silid-aralan, sa promosyon ng mga guro, at sa mas modernong solusyon gaya ng AI para sa datos at programang pang-edukasyon.
Gayunpaman, hamon pa rin ang implementasyon—lalo na ang PPP projects na dati nang nabigo sa bidding at kontrata, at ang paggamit ng AI na nangangailangan ng sapat na datos at training.
Kung maayos na magagamit ang pondong ito, maaari itong maging turning point upang maiangat ang kalidad ng edukasyon. Ngunit kung babalik ang dating problema ng delay, failed projects, at mismanagement, mananatiling papel lamang ang mga pangako.
oooooooooooooooooooooo
Puno: Ipinahayag ng mga lider ng iba’t ibang political party sa Kamara na kanilang irerekomenda kay Speaker Ferdinand Martin Romualdez ang pagbabalik ng ₱6.793-trilyong 2026 national budget sa Department of Budget and Management.
Ayon kay Deputy Speaker at NUP Chair Ronaldo Puno, “mangled” o magulo ang NEP na isinumite ng DBM, partikular sa mga alokasyon ng DPWH, DA, DILG, at PNP. Giit niya, hindi maaaring simulan ang deliberasyon sa budget na punĆ“ ng anomalya, double appropriations, at umano’y “allocation-for-sale” schemes.
Dagdag pa ni Puno, mas mainam na ang DBM mismo ang mag-ayos ng kanilang pagkakamali bago ito muling isumite sa Kongreso.
⸻
[After News Analysis]
Ang hakbang ng House leaders ay nagpapakita ng matinding pagkadismaya sa kalidad ng isinumiteng budget proposal. Hindi ito pangkaraniwang desisyon dahil karaniwang ang Kamara mismo ang nag-aayos ng mga “errata” o pagkukulang.
Sa pagbabalik ng NEP sa DBM, ipinapasa ng Kamara ang responsibilidad sa ehekutibo upang linisin ang mga butas at iwasan ang mas malalim na suspetsa ng korapsyon at anomalya. Ngunit may kalakip din itong panganib—maaari itong humantong sa reenacted budget para sa 2026, na magbibigay kay Pangulong Marcos ng mas malaking kontrol sa paggasta.
Kung maisasaayos nang maayos, maaaring magresulta ito sa mas transparent at mas maayos na badyet. Ngunit kung hindi, lalong tataas ang tensyon sa pagitan ng DBM at ng Kamara, at mananatiling tanong kung sino ang mananagot sa “mangled” budget.
oooooooooooooooooooooooo
De Lima: Nagbigay ng pahayag si House Deputy Minority Leader Rep. Leila de Lima ng Mamamayang Liberal Party-list kaugnay ng rekomendasyon na ibalik ang 2026 National Expenditure Program sa Department of Budget and Management.
Giit ni De Lima, anumang solusyon laban sa malawakang korapsyon ay dapat manatiling alinsunod sa Konstitusyon at hindi makakasagasa sa kapangyarihan ng Kongreso sa budget. Tutol siya sa mungkahing ipasa na lamang nang buo ang NEP ng ehekutibo, dahil obligasyon ng mga mambabatas na busisiin at itama ang mali bago maging batas ang pondo.
Dagdag pa niya, hindi dapat matinag ang Kongreso ng banta ng reenacted budget o ng isang “mangled” appropriations bill.
⸻
[After News Analysis]
Ang pahayag ni Rep. De Lima ay nagsisilbing paalala na bagama’t kailangan ng agarang aksyon laban sa anomalya sa NEP, hindi maaaring isantabi ang mandato ng Kongreso na magsuri at magrepaso ng pambansang badyet.
Mahalaga ang kanyang paninindigan dahil kung basta tatanggapin ang NEP nang walang rebisyon, nawawala ang tinig ng taumbayan na kinakatawan ng lehislatura. Sa kabilang banda, ang pagbabalik nito sa DBM ay kailangang gawin nang hindi lumalabag sa batas at sa balanseng kapangyarihan ng mga institusyon.
Sa huli, binibigyang-diin ni De Lima na ang tunay na layunin ay tiyakin na ang pera ng bayan ay napupunta sa mga makabuluhang programa at hindi sa bulsa ng mga tiwali. Ito ang esensya ng kapangyarihang taglay ng Kongreso bilang bantay ng kaban ng bayan.
ooooooooooooooooooooooo
Puno: Maglulunsad ng imbestigasyon ang Kamara sa umano’y ₱8-bilyong insertion para sa pagbili ng baril sa badyet ng Department of the Interior and Local Government (DILG).
Ayon kay Deputy Speaker at Antipolo Rep. Ronaldo Puno, wala silang makita sa 2025 o 2026 budget books na ganitong pondo. Kaya’t hiniling niya kay Manila 2nd District Rep. Rolando Valeriano, chairman ng House Committee on Public Order and Safety, na pangunahan ang pagsisiyasat.
Kinumpirma ni Valeriano na nakatakda silang magsagawa ng pagdinig sa lalong madaling panahon upang malinawan kung pormal na nailahad ang nasabing pondo at kung may koneksiyon ito sa biglaang pag-alis sa puwesto ni dating PNP Chief Gen. Nicolas Torre III.
Giit ng liderato ng Kamara, dapat matiyak na walang nakatagong alokasyon ang makalusot sa proseso ng pambansang badyet.
⸻
[ANALYSIS]
Mahalaga ang imbestigasyong ito dahil lumalabas na may indikasyon ng “ghost allocation” o hindi malinaw na pinaglalaanang pondo na umaabot sa bilyon. Kung mapatutunayang totoo, ito ay malinaw na banta sa transparency at accountability sa paggamit ng pera ng bayan.
Para sa publiko, senyales ito na hindi maaaring balewalain ng Kongreso ang anumang kahina-hinalang probisyon sa badyet, lalo na kung may kaugnayan sa seguridad at pagbili ng armas. Kung walang malinaw na paliwanag mula sa DILG o PNP, lalong lalakas ang panawagan para sa mas mahigpit na pagbabantay at reporma sa budget process.
oooooooooooooooooooooooo
Garin: Nagpahayag ng pangamba si Deputy Speaker at Iloilo 1st District Rep. Janette Garin hinggil sa umano’y ₱1-bilyong pondo ng Department of Health (DOH) sa 2026 national budget na nakalaan hindi para sa mga ospital at rural health units (RHUs), kundi para sa beautification o pagpapaganda ng mga opisina.
Ayon kay Garin, dating kalihim ng DOH, malinaw na kontra ito sa direktiba ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. na unahin ang zero balance billing at dagdag na pondo para sa mga ospital. Giit niya, nadadawit ang Kongreso sa kapalpakan ng budget process dahil nakalulusot na sa DBM ang mga kuwestiyonableng entries bago pa ito makarating sa Kamara.
Kasama ang mga lider ng partido, inirekomenda ni Garin at iba pang kongresista na ibalik kay DBM ang ₱6.793-trilyong 2026 budget proposal dahil sa dami ng maling alokasyon at “basura” sa panukala.
⸻
[ANALYSIS]
Ipinapakita ng isyung ito ang malalim na problema sa budget vetting process ng DBM. Ang pondo para sa kritikal na serbisyong pangkalusugan, gaya ng dagdag na suporta sa ospital at RHUs, ay nababawasan dahil sa hindi makatarungang alokasyon gaya ng office beautification.
Mahalaga ang timing ng pagbunyag na ito dahil kasabay ito ng panawagan ng Pangulo para sa zero balance billing. Ang ganitong anomalya ay hindi lamang nagpapabagal sa trabaho ng Kongreso kundi nagdudulot din ng pagkadismaya ng publiko, lalo’t pera ng taumbayan ang nakataya.
Kung hindi ito maaayos, lalong babagsak ang tiwala sa pamahalaan at matatalo ang layunin ng transparency at accountability sa paggamit ng pondo.
oooooooooooooooooooooooo
Santos: Nanawagan si Las PiƱas Rep. Mark Santos sa kapwa lingkod-bayan at sa publiko na igalang ang konstitusyunal na proseso sa pagpili ng susunod na Ombudsman. Giit niya, nasa Pangulo lamang ang kapangyarihan sa pagtatalaga at dapat ito’y nakabatay sa merit—kwalipikasyon at integridad—hindi sa pulitika.
Kasabay ng mga ulat na may tutol sa posibleng pagtatalaga kay Justice Secretary Boying Remulla, binigyang-diin ni Santos na ang Ombudsman ay “shield ng mamamayan laban sa katiwalian at abuso” at nangangailangan ng kalayaan, kakayahan at katapatan.
Pinuri rin niya ang track record ni Remulla bilang mambabatas, dating gobernador ng Cavite, at kalihim ng DOJ na nagsulong ng disaster resilience, digital governance at anti-red tape measures. Aniya, handa ang Kamara na makipagtulungan sa sinumang italaga upang palakasin ang batas para sa transparency at accountability.
⸻
[ANALYSIS]
Ang pahayag ni Rep. Santos ay mahalagang paalala na ang Ombudsman ay hindi dapat nakapaloob sa partisanong usapin. Kung politika ang nangingibabaw, mawawala ang kredibilidad ng tanggapan bilang pangunahing tagapagtanggol ng mamamayan laban sa katiwalian.
Gayunman, ang pagtutok ni Santos kay Secretary Remulla ay nagbubukas ng diskurso: sapat ba ang karanasan at record ni Remulla upang matiyak ang pagiging independent ng Ombudsman? Ito ang magiging sukatan ng tiwala ng publiko.
Sa huli, ang pinakamahalaga ay manatiling malaya at matatag ang institusyon, anuman ang maging desisyon ng Pangulo.
oooooooooooooooooooooooo
Khonghun: Nanawagan si Deputy Speaker at Zambales Rep. Jefferson “Jay” Khonghun ng kapanatagan sa gitna ng mainit na usapin sa posibleng pagtatalaga kay Justice Secretary Boying Remulla bilang susunod na Ombudsman.
Giit ni Khonghun, dapat nakabatay sa kwalipikasyon at integridad—hindi sa tsismis, pulitika, o trial by publicity—ang pagpili ng Ombudsman. Ipinaalala niya na trabaho ng Judicial and Bar Council (JBC) ang masusing pagsala sa mga aplikante at hindi dapat maging batayan ng diskwalipikasyon ang simpleng pagfa-file ng reklamo kung wala namang hatol.
Binigyang-diin ng mambabatas na kapag pulitika ang nanaig, mababawasan ang tiwala ng publiko sa institusyon. Aniya, ang pinakamahalaga ay ang magkaroon ng isang Ombudsman na tunay na independent at may kredibilidad sa paglaban sa katiwalian.
⸻
[ANALYSIS]
Ang posisyon ni Rep. Khonghun ay mahalagang paalala laban sa “trial by publicity” na nagiging laganap lalo na sa social media. Totoo na may panganib kapag ang batayan ng paghusga ay haka-haka at hindi ebidensya—maaari itong mauwi sa pang-aabuso at pagkasira ng proseso ng hustisya.
Ngunit nananatiling hamon kung paano maipapakita ng kandidato, kabilang si Sec. Remulla, na kaya niyang manatiling tunay na independent sa harap ng matinding politikal na presyur. Sa huli, ang kredibilidad ng proseso ng JBC at ang malinaw na pamantayan sa pagpili ang magtatakda kung mananatili ang tiwala ng publiko sa institusyon ng Ombudsman.
oooooooooooooooooooooooo
Chua: Ibinunyag ni Manila 3rd District Rep. Joel Chua na posibleng makasuhan ng syndicated estafa si Apollo Quiboloy at ang kanyang Kingdom of Jesus Christ (KOJC) dahil umano sa maling paggamit ng donasyong nalikom sa ibang bansa.
Sa pagdinig ng House Committee on Justice kaugnay ng extradition law, sinabi ni Chua na ang mga pondong para sana sa pagtulong sa mahihirap ay diumano’y ginamit para sa marangyang pamumuhay—gaya ng helicopter at mamahaling sasakyan.
Kinumpirma ng Anti-Money Laundering Council (AMLC) na ang estafa, kabilang ang syndicated estafa, ay predicate offense para sa money laundering. Gayunman, nilinaw nilang ang kasalukuyang freeze orders at bank inquiries laban kay Quiboloy ay batay sa mga kasong may kinalaman sa human trafficking at hindi pa sa estafa.
Si Quiboloy ay nahaharap din sa mga kaso ng child abuse at trafficking sa Pilipinas at iba pang mabibigat na kaso sa Estados Unidos habang nakadetine sa Pasig City Jail.
⸻
[ANALYSIS]
Ang pahayag ni Rep. Chua ay nagpapalawak sa saklaw ng mga posibleng kasong haharapin ni Quiboloy at ng KOJC—mula sa human trafficking hanggang sa syndicated estafa. Kung mapatunayang ginamit sa maling paraan ang mga donasyong galing sa abroad, maaaring maging landmark case ito laban sa religious fundraising abuses.
Ipinapakita rin ng usapin na may kahinaan sa regulasyon ng charitable donations, na madaling maabuso para sa pansariling interes. Sa ganitong sitwasyon, mas lalong tumitindi ang pangangailangan ng mas malinaw at istriktong oversight ng AMLC at iba pang ahensya.
Sa publiko, mahalagang bantayan kung paano uusad ang mga imbestigasyon, dahil ang kaso laban kay Quiboloy ay hindi lamang usapin ng pananampalataya, kundi ng tiwala at pananagutan sa paggamit ng pera ng taumbayan at ng mga deboto.
oooooooooooooooooooooooo
Luistro: Kinumpirma ng Department of Foreign Affairs (DFA) sa pagdinig ng Kamara na hanggang Setyembre 3, 2025, wala pa itong natatanggap na extradition request mula sa Estados Unidos laban kay Apollo Quiboloy.
Gayunpaman, tiniyak ni House Justice Committee Chair Rep. Gerville “Jinky Bitrics” Luistro na magpapatuloy ang imbestigasyon ng komite sa extradition law, anuman ang estado ng kaso ni Quiboloy. Aniya, lumitaw na maraming kahinaan at kalabuan sa Presidential Decree 1069 at sa 1994 PH-U.S. Extradition Treaty na kailangang amyendahan upang makasabay sa modernong panahon.
Layunin ng pagrepaso na tiyakin ang kakayahan ng bansa na makipagtulungan sa mga kaalyado laban sa cross-border crimes habang pinangangalagaan ang karapatan ng mga taong hinaharap ang extradition.
⸻
[ANALYSIS]
Mahalagang linawin na ang kaso ni Quiboloy ay nagsilbing “catalyst” lamang; ang tunay na pokus ng Kamara ay ang pagbabagong-batas para gawing mas malinaw, moderno, at epektibo ang extradition framework ng Pilipinas.
Sa panahon ng tumitinding transnational crimes, hindi sapat ang luma at malabong probisyon na nagmula pa noong dekada ‘70. Ang pag-update ng batas ay magbibigay ng mas malinaw na proseso, mas matibay na checks and balances, at mas mataas na kredibilidad sa pagtupad ng bansa sa mga obligasyong pandaigdig.
Sa publiko, ito’y senyales na seryoso ang Kongreso na panatilihing patas at transparent ang extradition process—para hindi na mauwi sa pulitika ang mga kaso gaya ng kay Quiboloy.
oooooooooooooooooooooooo
Abante: Pormal nang humiling si House Human Rights Committee Chair at Manila Rep. Bienvenido “Benny” Abante Jr. ng imbestigasyon sa umano’y attempted insertion ng ₱8 bilyon para sa pagbili ng baril sa panukalang 2026 national budget.
Sa kanyang liham kay House Public Order and Safety Chair Rep. Rolando Valeriano, iginiit ni Abante na dapat busisiin ang ulat ng liham mula umano sa PNP na humihiling ng ₱8 bilyon para sa 80,000 assault rifles. Ayon pa sa mga alegasyon, dinala raw ang naturang liham ng anak ni DILG Usec. Nestor Sanares sa noo’y PNP Chief Nicolas Torre III para pirmahan, ngunit tumanggi si Torre—isang dahilan umano ng kanyang pagtanggal sa puwesto.
Binanggit din ni Abante na lumalabas na katumbas ng ₱100,000 ang bawat unit, at iginiit na kailangan ng malinaw na paliwanag upang maiwasan ang pagkasira ng tiwala ng publiko sa proseso ng badyet.
⸻
[ANALYSIS]
Ang hakbang ni Rep. Abante ay nagpapakita ng lumalalim na interes ng Kamara na siyasatin ang isyu ng umano’y ₱8-bilyong firearms fund. Ang bigat ng alegasyon—mula sa partisipasyon ng anak ng isang DILG official hanggang sa posibleng ugnayan sa pag-alis kay Gen. Torre—ay nagpapakita ng posibleng iregularidad sa proseso ng budget at procurement.
Kung mapatunayan, hindi lang ito simpleng usapin ng budget insertion, kundi maaaring lumabag pa sa mga umiiral na batas tulad ng Procurement Law at RA 6975. Para sa publiko, ang imbestigasyon ay mahalaga hindi lang para tukuyin ang pananagutan kundi para mapanatili ang integridad ng pambansang badyet at ng institusyon ng PNP.
oooooooooooooooooooooooo
