📻 Iginiit ni Manila 2nd District Representative Rolando Valeriano na dapat harapin ni Apollo Quiboloy ang mabibigat na kasong isinampa laban sa kanya sa Pilipinas at sa Estados Unidos.
Ayon kay Valeriano, bilang chair ng House Committee on Public Order and Safety, malinaw na walang sinuman—ganoon man siya kasikat o kaimpluwensya—ang dapat mailigtas sa pananagutan sa batas.
Kaugnay ng extradition request ng Estados Unidos laban sa religious leader, sinabi ni Valeriano na ito’y dadaan sa tamang proseso ng korte at ng umiiral na treaty. Ngunit aniya, hindi dapat balewalain ang hiling ng U.S. habang tinatapos ang mga kasong nakabinbin dito sa bansa.
“Dapat ipakita ng Pilipinas na pantay ang hustisya at may pananagutan ang lahat,” diin ni Valeriano.
⸻
📊 After Report Analysis
Mahalaga ang pahayag ni Rep. Valeriano dahil binibigyang-diin nito ang prinsipyo na walang mataas o makapangyarihan sa ilalim ng batas. Ang kaso ni Apollo Quiboloy ay nagsasangkot hindi lamang ng lokal na hustisya kundi pati internasyonal na obligasyon ng Pilipinas sa extradition treaty sa Amerika.
Ang malinaw na paninindigan ng Kamara ay may epekto sa kredibilidad ng bansa: kung mapapatunayang gumagana ang ating sistema ng hustisya nang walang kinikilingan, tataas ang tiwala ng mamamayan at ng komunidad internasyonal. Ngunit kung magkakaroon ng pag-aatubili, lalo lamang lalakas ang paniniwala na may mga “untouchables” sa lipunan.
👉 Ang mensahe dito: hustisya para sa lahat. Pantay ang tingin ng batas—ordinaryong mamamayan man o makapangyarihang personalidad.
oooooooooooooooooooooooo
📻 Nagpahayag ng pagbati si House Speaker Ferdinand Martin G. Romualdez kay First Lady Liza Araneta-Marcos sa pagdiriwang ng kanyang kaarawan.
Sa kanyang mensahe, pinuri ni Speaker Romualdez ang kahinahunan, karunungan, at matibay na paninindigan ng Unang Ginang na aniya’y nagsisilbing inspirasyon hindi lamang sa kanyang pamilya kundi sa maraming Pilipinong humahanga sa kanyang dedikasyon sa paglilingkod.
Ayon pa kay Romualdez, ang kababaang-loob ni Mrs. Marcos ay kaakibat ng isang matatag na espiritu na sumusuporta sa mga layunin ng Pangulo tungo sa isang mas maunlad at mas matatag na Pilipinas.
“Happy birthday, Madam First Lady,” ani Romualdez, sabay hiling ng higit pang taon ng kaligayahan, katatagan, at biyaya para sa Unang Ginang at sa kanyang mga mahal sa buhay.
⸻
📊 After Report Analysis
Ang pagbati ni Speaker Romualdez kay First Lady Liza Araneta-Marcos ay hindi lamang simpleng mensahe ng kaarawan, kundi pagpapakita rin ng pagkilala ng Mababang Kapulungan sa papel ng Unang Ginang sa likod ng Pangulo. Sa mga ganitong okasyon, ipinapakita ang mas personal na ugnayan ng mga lider sa isa’t isa, na may epekto rin sa pampublikong imahe ng administrasyon.
👉 Ang ganitong mga pahayag ay nagsisilbing soft politics o pagpapalapit ng mga lider sa mamamayan sa pamamagitan ng pagpapakita ng pasasalamat, paggalang, at pagpapahalaga sa mga personalidad na nasa likod ng Pangulo.
oooooooooooooooooooooooo
📻 Nanawagan si Bukidnon 3rd District Representative Audrey Tan Zubiri ng mas mataas na accountability at transparency mula sa Philippine Amusement and Gaming Corporation o PAGCOR, kasunod ng record-breaking na kita mula sa online gambling.
Sa pagdinig ng House Committee on Appropriations, binigyang-diin ni Zubiri na dapat unahin ng PAGCOR ang kapakanan ng Pilipino higit sa kita. Umabot sa ₱135.7 bilyon ang Gross Gaming Revenue mula sa online gambling noong 2024—tumaas ng 309% kumpara sa nakaraang taon—at patuloy na lumalago ngayong 2025.
Ngunit ayon kay Zubiri, kulang ang regulasyon at monitoring sa mga online platform, at may panganib sa publiko lalo na sa mga mahina at madaling maapektuhan ng bisyo. Nanawagan din siya na tiyakin ang maayos na paglalaan ng pondo, kabilang ang posibilidad na direktang i-remit ang bahagi ng kita ng PAGCOR sa PhilHealth upang matulungan ang publiko sa zero balance billing.
⸻
📊 After Report Analysis
Ang panawagan ni Rep. Audrey Zubiri ay tumutukoy sa balanse sa pagitan ng kita at kapakanan ng mamamayan. Totoong malaking ambag ng PAGCOR sa kaban ng bayan, ngunit kung ang online gambling ay lumalaki nang mabilis nang walang sapat na regulasyon, nagiging banta ito hindi lamang sa moralidad kundi sa kaligtasan ng mga Pilipino, lalo na ng kabataan at mahihirap na maaaring maipit sa sugal.
Mahalaga rin ang panukala na i-remit nang direkta sa PhilHealth ang bahagi ng kita, dahil ito’y magbibigay ng mas agarang benepisyo sa publiko sa pamamagitan ng serbisyong pangkalusugan. Ang ganitong reporma ay makapagpapatibay sa tiwala ng taumbayan na ang kita mula sa gaming ay tunay na bumabalik bilang serbisyong panlipunan.
👉 Sa huli, ang isyu dito ay responsableng pamamahala: hindi sapat na malaki ang kita; kailangan itong mapunta sa tama at hindi makapinsala sa mas nakararami.
oooooooooooooooooooooooo
📻 Narito po ang isang sanaysay ni dating Cong. Joey Salceda:
⸻
📻 Sa isang paggunita, ibinahagi ni Albay 2nd District Representative Joey Salceda ang kanyang pananaw tungkol kay dating Senador Benigno “Ninoy” Aquino Jr., na kanyang tinawag na ehemplo ng “authentic humanism” o tunay na pagkatao at paglilingkod.
Ayon kay Salceda, si Ninoy ay nagsimula bilang huwaran ng ambisyon at katalinuhan—pinakabatang mayor, gobernador, at senador noong kanyang panahon. Subalit habang siya’y nakabilanggo sa Laur, nagbago ang kanyang pananaw: mula sa politika bilang kapangyarihan, tungo sa politika bilang bokasyon para sa katarungan at paglaya ng mga Pilipino mula sa kahirapan.
Binanggit din ni Salceda ang mga programa ni Ninoy, gaya ng Study Now, Pay Later, na nagpapakita ng paniniwala na ang batas ay instrumento para sa katarungan at oportunidad. Aniya, higit sa lahat, iniwan ni Ninoy ang aral na ang pamumuno ay sinusukat hindi sa kapangyarihan, kundi sa paglilingkod.
⸻
📊 After Report Analysis (Tagalog)
Ang sanaysay ni Cong. Joey Salceda ay nagbibigay ng mas malalim na perspektiba sa buhay ni Ninoy Aquino. Madalas nating maalala si Ninoy dahil sa kanyang kamatayan, ngunit ayon kay Salceda, higit na mahalaga ang kanyang pagbabagong-anyo bilang lider—mula sa ambisyosong pulitiko tungo sa pinunong nakabatay sa prinsipyo ng katarungan at serbisyo.
Mahalaga rin ang pagbanggit sa kanyang mga programang pang-edukasyon, na nagpapakita na ang tunay na pamana ng isang lider ay hindi lamang ang mga talumpati o posisyon, kundi ang mga konkretong reporma na nakapagbibigay ng pag-asa sa susunod na henerasyon.
👉 Sa kasalukuyan, ang alaala ni Ninoy ay paalala na ang pamumuno ay hindi para sa kapangyarihan, kundi para sa paglilingkod—isang pamana na higit na kailangan sa ating lipunan ngayon.
⸻
Gusto n’yo ba na i-format ko rin ito sa teleprompter-ready version para mas madali ninyong gamitin sa inyong programa? Narito po ang isang buo at maikling radio news-style script at after-report analysis batay sa sanaysay ni Cong. Joey Salceda:
⸻
📻 1-Minuter Radio News Report (Tagalog)
[Balita]
Sa isang paggunita, ibinahagi ni Albay 2nd District Representative Joey Salceda ang kanyang pananaw tungkol kay dating Senador Benigno “Ninoy” Aquino Jr., na kanyang tinawag na ehemplo ng “authentic humanism” o tunay na pagkatao at paglilingkod.
Ayon kay Salceda, si Ninoy ay nagsimula bilang huwaran ng ambisyon at katalinuhan—pinakabatang mayor, gobernador, at senador noong kanyang panahon. Subalit habang siya’y nakabilanggo sa Laur, nagbago ang kanyang pananaw: mula sa politika bilang kapangyarihan, tungo sa politika bilang bokasyon para sa katarungan at paglaya ng mga Pilipino mula sa kahirapan.
Binanggit din ni Salceda ang mga programa ni Ninoy, gaya ng Study Now, Pay Later, na nagpapakita ng paniniwala na ang batas ay instrumento para sa katarungan at oportunidad. Aniya, higit sa lahat, iniwan ni Ninoy ang aral na ang pamumuno ay sinusukat hindi sa kapangyarihan, kundi sa paglilingkod.
⸻
📊 After Report Analysis (Tagalog)
Ang sanaysay ni Cong. Joey Salceda ay nagbibigay ng mas malalim na perspektiba sa buhay ni Ninoy Aquino. Madalas nating maalala si Ninoy dahil sa kanyang kamatayan, ngunit ayon kay Salceda, higit na mahalaga ang kanyang pagbabagong-anyo bilang lider—mula sa ambisyosong pulitiko tungo sa pinunong nakabatay sa prinsipyo ng katarungan at serbisyo.
Mahalaga rin ang pagbanggit sa kanyang mga programang pang-edukasyon, na nagpapakita na ang tunay na pamana ng isang lider ay hindi lamang ang mga talumpati o posisyon, kundi ang mga konkretong reporma na nakapagbibigay ng pag-asa sa susunod na henerasyon.
👉 Sa kasalukuyan, ang alaala ni Ninoy ay paalala na ang pamumuno ay hindi para sa kapangyarihan, kundi para sa paglilingkod—isang pamana na higit na kailangan sa ating lipunan ngayon.
⸻
Gusto n’yo ba na i-format ko rin ito sa teleprompter-ready version para mas madali ninyong gamitin sa inyong programa? Narito po ang isang buo at maikling radio news-style script at after-report analysis batay sa sanaysay ni Cong. Joey Salceda:
⸻
📻 Sa isang paggunita, ibinahagi ni Albay 2nd District Representative Joey Salceda ang kanyang pananaw tungkol kay dating Senador Benigno “Ninoy” Aquino Jr., na kanyang tinawag na ehemplo ng “authentic humanism” o tunay na pagkatao at paglilingkod.
Ayon kay Salceda, si Ninoy ay nagsimula bilang huwaran ng ambisyon at katalinuhan—pinakabatang mayor, gobernador, at senador noong kanyang panahon. Subalit habang siya’y nakabilanggo sa Laur, nagbago ang kanyang pananaw: mula sa politika bilang kapangyarihan, tungo sa politika bilang bokasyon para sa katarungan at paglaya ng mga Pilipino mula sa kahirapan.
Binanggit din ni Salceda ang mga programa ni Ninoy, gaya ng Study Now, Pay Later, na nagpapakita ng paniniwala na ang batas ay instrumento para sa katarungan at oportunidad. Aniya, higit sa lahat, iniwan ni Ninoy ang aral na ang pamumuno ay sinusukat hindi sa kapangyarihan, kundi sa paglilingkod.
⸻
📊 After Report Analysis (Tagalog)
Ang sanaysay ni Cong. Joey Salceda ay nagbibigay ng mas malalim na perspektiba sa buhay ni Ninoy Aquino. Madalas nating maalala si Ninoy dahil sa kanyang kamatayan, ngunit ayon kay Salceda, higit na mahalaga ang kanyang pagbabagong-anyo bilang lider—mula sa ambisyosong pulitiko tungo sa pinunong nakabatay sa prinsipyo ng katarungan at serbisyo.
Mahalaga rin ang pagbanggit sa kanyang mga programang pang-edukasyon, na nagpapakita na ang tunay na pamana ng isang lider ay hindi lamang ang mga talumpati o posisyon, kundi ang mga konkretong reporma na nakapagbibigay ng pag-asa sa susunod na henerasyon.
👉 Sa kasalukuyan, ang alaala ni Ninoy ay paalala na ang pamumuno ay hindi para sa kapangyarihan, kundi para sa paglilingkod—isang pamana na higit na kailangan sa ating lipunan ngayon.
oooooooooooooooooooooooo
📻 Kumpiyansa si House Committee on Public Order and Safety Chairman at Manila 2nd District Representative Rolando Valeriano na mapapabulaanan ng variance report ang mga paratang na may “insertions” o dagdag-proyekto sa 2025 national budget.
Ayon kay Valeriano, makikita sa variance report ang malinaw na pagkakaiba ng House-approved General Appropriations Bill at ng final budget na lumabas sa bicameral conference committee. Hinikayat niya ang Department of Budget and Management na ilabas agad ang ulat upang matiyak ang transparency at accountability.
Dagdag pa ng kongresista, dapat ding ipaalam sa publiko ang listahan ng mga proyektong nakapailalim sa For Later Release o FLR para malaman kung alin ang tunay at implementable. Giit niya, “Hindi ito laban ng politika, kundi laban para sa katotohanan.”
⸻
📊 After Report Analysis (Tagalog)
Ang panawagan ni Chairman Valeriano para sa variance report ay makabuluhan lalo na’t paulit-ulit na isyu ang umano’y dagdag-badyet o “insertions” sa Kongreso. Kung mailalabas agad ng DBM ang dokumento, malinaw na makikita kung saan talaga nangyari ang pagbabago—sa Kamara, Senado, o sa mismong bicam.
Mahalaga rin ang transparency sa For Later Release items, dahil madalas ito ang pinaghihinalaang pinagmumulan ng mga proyekto na walang malinaw na pondo o plano. Kung hindi ito agad masusuri, mananatili ang duda ng publiko.
👉 Sa huli, ang variance report ay hindi lamang pananggalang ng Kamara laban sa paratang, kundi isang instrumento ng tiwala upang masiguro ng taumbayan na ang bawat piso sa badyet ay tunay na nakalaan sa kapakinabangan ng lahat.
oooooooooooooooooooooooo
📻 Binatikos ni House Human Rights Committee Chairman at Manila Representative Bienvenido “Benny” Abante si Baguio City Mayor Benjamin Magalong matapos tawagin nitong “moro-moro” ang imbestigasyon ng Kamara kaugnay sa flood control projects.
Ayon kay Abante, walang masama sa pagsusuri basta ito ay may dokumento at testimonya sa ilalim ng panunumpa. Ngunit aniya, mali na lahatin ang mga kongresista na nagsusumikap gampanan ang kanilang tungkulin.
“Kung may pinatutungkulan si Mayor, pangalanan, magprisinta ng ebidensya, at tumestigo. Huwag naman lahatin at bastusin ang institusyon,” giit ni Abante.
Dagdag niya, bukas ang Kamara sa mga testigo, kabilang si Magalong, upang mailahad ang anumang impormasyon at maisama ito sa opisyal na rekord ng imbestigasyon. Naniniwala si Abante na kung bugso lang ng damdamin ang naging pahayag ng alkalde, nararapat itong bawiin o humingi ng paumanhin.
⸻
📊 After Report Analysis
Ang reaksyon ni Rep. Benny Abante ay patunay ng pagnanais ng liderato ng Kamara na protektahan ang integridad ng kanilang mga proseso laban sa mga akusasyon ng “moro-moro.” Bagama’t karaniwang ginagamit ang termino upang ilarawan ang isang huwad na palabas, ito ay may bigat na kahulugan at madaling magdulot ng impresyon na walang saysay ang buong imbestigasyon.
Tama ang punto ni Abante na kung may alegasyon, dapat itong suportahan ng pangalan, dokumento, at testimonya. Sa gayon, malinaw na mahihiwalay ang may sala sa inosente, at hindi madadamay ang buong institusyon. Gayundin, ang pagbibigay ng pagkakataon kay Magalong na magsalita sa ilalim ng panunumpa ay nagpapakita ng bukas na pinto ng Kongreso sa transparency.
👉 Sa kabuuan, ang insidente ay paalala na sa mga sensitibong usapin ng korapsyon at paggasta ng pondo ng bayan, mas mainam ang matibay na ebidensya kaysa mapanirang salita. Ang respeto sa institusyon at ang pagsunod sa tamang proseso ang magtitiyak na ang katotohanan ay mananaig.
oooooooooooooooooooooooo
📻 Umangal si House Deputy Majority Leader at Lanao del Sur Representative Zia Alonto Adiong sa pahayag ni Baguio City Mayor Benjamin Magalong na tinawag na “moro-moro” ang imbestigasyon ng Kamara kaugnay sa umano’y anomalya sa flood control projects.
Ayon kay Adiong, bilang isang Muslim, nakakasakit ang paggamit ng salitang “moro-moro” dahil may mabigat itong kasaysayan na tumutukoy sa kolonyal na diskriminasyon laban sa mga Moro. Giit niya, maaari namang magsalita nang diretso laban sa katiwalian, pero hindi dapat gamitin ang mga salitang bumabastos sa isang komunidad.
Dagdag pa ni Adiong, bukas ang Kamara sa anumang ebidensya at handang humarap sa mga saksi, kabilang na si Magalong, sa ilalim ng panunumpa. Aniya, mas mainam na maglatag ng dokumento at pangalan kung may paratang, kaysa idamay ang buong institusyon.
“Hindi kailangang bastusin ang Kongreso para lumabas ang katotohanan. May mekanismo ang institusyon upang papanagutin ang may sala,” diin ni Adiong.
⸻
📊 After Report Analysis (Tagalog)
Ang pagtutol ni Rep. Zia Adiong ay hindi lamang tungkol sa depensa sa Kamara, kundi mas malalim — ito’y panawagan para sa mas maingat na paggamit ng wika sa pampublikong talakayan. Ang “moro-moro” ay karaniwang ginagamit bilang salitang katumbas ng huwad o palabas, pero sa kasaysayan, ito’y nakaugat sa diskriminasyon laban sa mga Muslim. Kaya’t natural na magdulot ito ng sama ng loob, lalo na kung ginagamit sa konteksto ng politika at imbestigasyon.
Sa kabilang banda, nananatiling mahalaga ang punto ni Mayor Magalong — ang pangangailangan ng mas malinaw, independiyenteng imbestigasyon upang mawala ang duda sa flood control projects. Ngunit ang mas konstruktibong paraan ay dalhin ang mga ebidensya sa tamang proseso, imbes na gumamit ng salitang nakakasakit o makakasira sa reputasyon ng isang buong sektor.
👉 Ang usapin dito ay dalawang bagay: accountability at sensitivity. Kailangang itaas ang antas ng debate—pruweba laban sa katiwalian, at respeto sa komunidad at institusyon.
oooooooooooooooooooooooo
📻 Nagbigay ng manifestation si House Deputy Minority Leader Rep. Leila de Lima ng Mamamayang Liberal Partylist hinggil sa House Resolution No. 145 pinagbobotohan ng mga miyembro ng Kamara de Representates sa plenaryo.
Mariing tinutulan ni De Lima ang pagpapatibay ng resolusyon na nagbibigay ng kapangyarihan sa tatlong komite ng Kamara—Public Accounts, Public Works and Highways, at Good Government and Public Accountability—na imbestigahan ang mga proyekto ng flood control ng DPWH.
Ayon sa kanya, posibleng magdulot ito ng conflict of interest dahil may mga ulat at espekulasyon na sangkot mismo ang ilang miyembro ng Kamara sa mga proyektong ito. Giit niya, masisira ang kredibilidad at dignidad ng institusyon kung mismong Kongreso ang magsasagawa ng imbestigasyon.
Bagama’t ipinaliwanag sa kanya na maaari pa ring ilahad ang kanyang mga punto sa Tri-Committee, nanindigan si De Lima na hindi niya binabawi ang kanyang pagtutol sa nasabing resolusyon.
⸻
📊 After News Analysis
Ang pagtutol ni Rep. De Lima ay nagpapakita ng isang malaking isyu sa transparency at accountability ng Kongreso. Sa kanyang pananaw, mahirap maging patas ang imbestigasyon kung mismong Kamara ang iniimbestigahan, lalo na kung may alegasyon ng posibleng pagkakasangkot ng ilang miyembro.
Mahalagang punto rito ang usapin ng conflict of interest: paano nga ba magtitiwala ang publiko kung ang institusyong iniakusahan ay siya ring gagawa ng imbestigasyon? Sa isang banda, may saysay ang mekanismo ng congressional inquiry bilang bahagi ng tungkulin sa oversight. Ngunit sa kabilang banda, dapat ding isaalang-alang kung mas nararapat bang may independent body, tulad ng COA o Ombudsman, ang manguna sa pagsisiyasat upang masiguro ang kredibilidad at tiwala ng publiko.
Sa huli, ang hamon sa Kamara ay hindi lamang imbestigahan ang mga flood control projects, kundi tiyakin din na hindi ito magiging self-serving at hindi lalong makasisira sa integridad ng institusyon.
oooooooooooooooooooooooo
🎙️ MANDATORY DRUG TEST SA LAHAT NG TANGGAPAN NG PAMAHALAAN, IPINANANAWAGAN SA KAMARA
Nananawagan si Batangas Rep. Atty. Gerville “Jinky Bitrics” Luistro para sa mandatory drug testing sa lahat ng tanggapan ng gobyerno upang mapanatili ang integridad at tiwala ng publiko sa mga institusyon.
Sinabi ni Congwoman Luistro na ang paggamit ng ipinagbabawal na gamot ay nakakaapekto sa kahusayan at kredibilidad ng serbisyo publiko.
Kaya’t mahalaga aniya na ipatupad ang mandatory testing bilang bahagi ng paninindigan para sa isang drug-free bureaucracy na makakapaghatid ng tapat at mahusay na serbisyo.
Nilinaw din niya na ang hakbang na ito ay hindi parusa kundi preventive at restorative, upang matulungan din ang mga kawani ng pamahalaan na maaaring nahaharap sa problema ng substance abuse.
Dagdag ni Luistro, dapat tiyakin na ang pagpapatupad nito ay may malinaw na guidelines at may paggalang sa karapatan at dignidad ng bawat empleyado.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Ang panawagan para sa mandatory drug testing sa lahat ng kawani ng gobyerno ay isang seryosong hakbang tungo sa pagpapanatili ng tiwala sa ating mga institusyon. Sapagkat kung ang mga nasa pamahalaan mismo ay hindi ligtas sa droga, paano pa nila maipapakita ang tamang pamumuno at responsibilidad sa taumbayan?
Tama ang punto ni Cong. Luistro: hindi ito dapat tingnan bilang parusa kundi bilang preventive measure. Layunin nitong masiguro na malinis ang hanay ng mga lingkod-bayan at kung sakali mang may mahuhuli, sila ay matulungan at maibalik sa tamang landas.
Ngunit mahalaga ring isaalang-alang ang karapatan ng mga kawani. Ang malinaw na guidelines, respeto sa due process, at patas na pagpapatupad ay susi upang hindi maging instrumento ng diskriminasyon o pang-aabuso ang programa.
Sa huli, ang isang drug-free bureaucracy ay hindi lamang simbolo ng disiplina sa pamahalaan—ito rin ay patunay na kayang magtakda ng magandang halimbawa ang gobyerno para sa buong lipunan.
ooooooooooooooooooooooo
MABILIS AT LIGTAS NA SERBISYONG MAIDUDULOT NG SENIOR CITIZEN DIGITAL ID, PINURI SA KAMARA
Pinuri ni House Speaker Ferdinand Martin Romualdez ang paglulunsad ng digital National Senior Citizen ID o NSCID sa eGovPH app na makatutulong para gawing mas mabilis, ligtas, at marangal ang pagtanggap ng benepisyo ng mga nakatatanda.
Ayon kay Romualdez, hindi na kakailanganin ng senior citizens ang mahabang pila dahil agad na makikita sa app ang kanilang mga diskuwento at serbisyo gaya ng pagkain, gamot, transportasyon, at pangkalusugan.
Binigyang-diin din niya na ang digital NSCID ay proteksyon laban sa mga fixer at scammer, dahil awtomatikong makukuha ng mahigit 8.4 milyong senior citizen ang kanilang ID nang walang dagdag na papeles.
Hinimok ni Romualdez ang DICT at pribadong sektor na palakasin ang internet connectivity sa buong bansa, at nanawagan din ng digital literacy programs para masiguro na walang senior citizen ang maiiwan sa modernong digital age.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, isang makabuluhang hakbang ang digital NSCID. Sa dami ng senior citizens na araw-araw humaharap sa mahabang pila para makuha ang benepisyo, malaking ginhawa ang dulot ng isang simpleng tap sa cellphone. Ibig sabihin, mas kaunting abala, mas ligtas laban sa fixer, at mas mabilis na serbisyo.
Ngunit hindi rin natin dapat kalimutan na marami sa ating mga lolo at lola ay hindi pa bihasa sa paggamit ng smartphone at internet. Kaya’t ang tunay na hamon ay hindi lang ang pagkakaroon ng digital ID, kundi ang pagtuturo at paggabay sa kanila upang magamit ito nang tama.
Tama ang panawagan ni Speaker Romualdez na palakasin ang digital literacy at internet connectivity. Dahil kung hindi rin accessible ang teknolohiya, baka ang iba sa kanila ay lalo lamang maiwan.
Sa huli, ang digital NSCID ay simbolo ng isang Bagong Pilipinas na nagsusulong ng modernisasyon at kasabay nito, nagbibigay ng dignidad at proteksyon sa ating mga nakatatanda—isang makabagong hakbang na dapat suportahan ng lahat.
oooooooooooooooooooooooo
UMAABOT SA ₱82 BILYON ANG NAWAWALA KADA TAON SA PAMAHALAAN DAHIL SA ONLINE GAMBLING NA ILIGAL
Umabot sa tinatayang ₱82 bilyon kada taon ang nawawala sa kaban ng bayan dahil sa operasyon ng mga iligal na online gambling companies. Ito ang ibinunyag ni House Majority Vice Chair Rep. Brian Poe sa ginanap na pagdinig sa Kongreso.
Sinabi ni Poe na walong kompanya pa lamang ng iligal na online gambling, kumikita na ng $50 hanggang $70 milyon kada buwan mula sa mga Pilipinong gumagamit ng kanilang apps—katumbas ng halos $1.4 bilyon o ₱82 bilyon kada taon na dapat sana’y napupunta sa buwis at serbisyo publiko.
Kabilang sa mga app na pinangalanan ang Poppo Live, Awaz, Vone, BoloUP, Halla Live, Niki Live, Ximi Video Live, Gem Gala, Himme, at HiChat, na nagtatago bilang entertainment o livestreaming platforms.
Inamin naman ni PAGCOR Chairman Alejandro Tengco na wala silang kapangyarihang ipasara ang mga site na ito at tanging pagrerekomenda sa DICT, NTC, NBI at PNP Cybercrime Group lamang ang kanilang magagawa.
Binalaan ni Poe na patuloy na lumalala ang problema at nanawagan ng mas malinaw na proseso para agad matugunan ang reklamo laban sa mga iligal na operator.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Ang pagbubunyag ni Congressman Poe ay muling nagbukas ng malaking usapin sa regulasyon at pagpapatupad ng batas laban sa online gambling.
Kung tutuusin, ang ₱82 bilyong nawawala taon-taon ay sapat na para pondohan ang maraming serbisyong panlipunan—mula sa edukasyon, kalusugan, hanggang sa mga proyektong pang-imprastruktura. Ngunit sa kasalukuyan, napupunta ito sa bulsa ng mga iligal na operator na walang binabayarang buwis.
Malinaw dito ang kakulangan ng coordinated enforcement sa pagitan ng mga ahensya ng gobyerno. Kung walang malinaw na proseso, patuloy na magiging biktima ang mga Pilipino—hindi lamang dahil sa pagkakalulong sa sugal, kundi pati na rin sa kawalan ng pondo para sa kanilang kapakanan.
Kaya’t mahalaga ang panawagan ni Poe na palakasin ang enforcement powers ng PAGCOR at ayusin ang ugnayan nito sa NBI, DICT at iba pang ahensya. Kung hindi agad kikilos, baka sa halip na serbisyo publiko, sugal ang patuloy na nananalo sa ating bayan.
ooooooooooooooooooooooo
BAWAT SENTIMO SA 2026 BUDGET, DAPAT PAKINABANGAN NG TAO, PANINIYAK NI SPEAKER ROMUALDEZ
Tiniyak ni Speaker Ferdinand Martin Romualdez na masusing pag-aaralan ng Kamara de Representantes ang panukalang ₱6.793 trilyong pambansang budget para sa 2026, na aniya’y dapat pakinabangan ng bawat Pilipino.
Sa briefing ng Development Budget Coordination Committee o DBCC, sinabi ni Romualdez na ang budget ay hindi lamang listahan ng numero kundi malinaw na bisyon para sa Bagong Pilipinas.
Aniya, “Bawat piso ay may pinaglalaanan, at bawat gastusin ay dapat may pakinabang sa tao. Katulad ng isang pamilyang nagba-budget, kailangang masiguro na bawat sentimo ay may kabuluhan.”
Binigyang-diin din ng Speaker na mas naging bukas at transparent ang proseso matapos wakasan ang small committee at tanggapin ang mga civil society observers.
Dagdag niya, ang tiwala ng taumbayan ay nakasalalay sa malinaw na proseso ng paggastos sa buwis ng bayan.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, malinaw ang mensahe ni Speaker Romualdez: ang pambansang budget ay hindi lamang papel na may numero, kundi kasunduan ng gobyerno at ng taumbayan. Ang bawat piso na nakalaan ay dapat magbunga ng konkretong serbisyo—mula sa silid-aralan at gamot, hanggang sa trabaho at mas murang pagkain.
Ang pag-alis sa small committee at pagbubukas ng deliberasyon sa civil society ay isang malaking reporma na naglalayong ibalik ang tiwala ng publiko. Ngunit tandaan natin, ang tunay na sukatan ng transparency ay kung mararamdaman ng ordinaryong Pilipino ang resulta ng mga proyektong ito.
Tama rin ang punto ng Speaker na ang budget ay moral na obligasyon. Dahil bawat sentimo ay galing sa dugo at pawis ng mga manggagawa, nararapat lamang na ito’y bumalik sa kanila bilang dekalidad na serbisyo at oportunidad.
Kung maisasakatuparan ito, ang ₱6.793 trilyong budget para sa 2026 ay hindi lamang magiging plano ng pamahalaan, kundi isang tunay na kasunduan ng pag-asa para sa lahat ng Pilipino.
oooooooooooooooooooooooo
PANUKALANG GAWING ABOT -KAYA AT SAKLAW NG PHILHEALTH ANG HOSPICE AT END-OF-LIFE CARE, ISINUSULONG SA KAMARA
Naghain ng panukalang batas si House Committee on Food Security Chairperson, Representative Raymond Adrian Salceda, para gawing mas abot-kamay at saklaw ng PhilHealth ang hospice at end-of-life care sa bansa.
Sa ilalim ng House Bill 3810 o Right to Dignified End-of-Life Care Act, inaatasan ang lahat ng ospital, health maintenance organizations, at iba pang healthcare providers na gawing available ang hospice care para sa mga pasyenteng nangangailangan.
Sa kasalukuyan, hindi saklaw ng PhilHealth ang hospice care, kaya’t maraming pamilya ang napipilitang gumastos nang malaki para sa mga gamutang alam na nilang hindi na magpapagaling. Ayon kay Salceda, “end-of-life care is still care” at mahalagang bigyan ang mga pamilya ng pagkakataon na makasama ang kanilang mahal sa buhay sa mga huling araw nang may ginhawa, dignidad, at hindi baon sa utang.
Layon ng panukala na kilalanin ang hospice bilang essential service—maaari man itong gawin sa ospital o sa mismong tahanan ng pasyente.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mahalaga ang hakbang na ito ni Congressman Salceda dahil binibigyang-pansin nito ang isang sensitibong yugto sa buhay ng tao na madalas naiiwan sa usaping pangkalusugan.
Kung maisasabatas, hindi na magiging eksklusibo para lamang sa may kaya ang hospice care. Bagkus, magiging karapatan ito ng bawat Pilipino na maranasan ang maayos, makatao, at may malasakit na pag-aalaga sa huling yugto ng kanilang buhay.
Isang malaking ginhawa rin ito para sa mga pamilya na, sa halip na mangamba sa gastusin, ay makakapagpokus na lang sa pagbibigay ng emosyonal at espirituwal na suporta sa kanilang mahal sa buhay.
Ang panukalang ito ay malinaw na pagsasabuhay ng diwa ng compassion at dignity—mga haligi ng isang makatao at makatarungang lipunan.
ooooooooooooooooooooooo
INTERIM GUIDELINES PARA SA MGA CSO NA NAIS MAG-PARTICIPATE SA DELIBERASYON NG BUDGET, INILABAS NA
Naglabas ang Kamara de Representantes ng interim guidelines para sa partisipasyon ng civil society groups at people’s organizations sa deliberasyon ng pambansang budget.
Ayon kay Speaker Ferdinand Martin Romualdez, ang national budget ang pinakamalinaw na pahayag ng prayoridad ng pamahalaan, at sa pamamagitan ng pakikilahok ng mga CSO at PO, masisiguro na bawat piso ay mapupunta sa tunay na pangangailangan ng bayan.
Sa ilalim ng Memorandum Circular No. 20-002, ang mga accredited groups ay maaaring mag-obserba sa committee at plenary hearings, mag-submit ng position papers, at ipresenta ang pananaw ng kanilang sektor.
Itinatag din ang Task Force on People’s Participation upang mangasiwa sa accreditation, orientation, at pagsumite ng mga dokumento.
Binigyang-diin ni Speaker Romualdez na ito’y bahagi ng layunin ng Kamara na maging “the most open Congress in recent memory” at tiyaking ang national budget ay tunay na Budget of the People.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, ang pagbubukas ng Kamara para sa partisipasyon ng civil society groups sa budget deliberations ay isang hakbang na maituturing na makasaysayan. Noon, ang budget process ay nakikita lamang bilang eksklusibong gawain ng mga mambabatas at teknikal na opisina. Ngunit ngayon, mas pinalalakas ang tinig ng taumbayan.
Tama ang binigyang-diin ni Speaker Romualdez: ang budget ay pera ng taumbayan, kaya’t nararapat lamang na may boses ang mamamayan kung paano ito gagastusin. Sa pamamagitan ng mga guidelines na inilabas, nagkakaroon ng pagkakataon ang mga sektor — mula transportasyon, kalusugan, edukasyon, hanggang kabuhayan — na maglahad ng kanilang pananaw at maging bahagi ng proseso.
Subalit, ang tunay na sukatan ng reporma ay hindi lang ang pagkakaroon ng guidelines o task force. Ang mas mahalagang tanong: pakikinggan ba talaga ang mga rekomendasyon ng CSOs at POs, at maisasama ba ang kanilang boses sa pinal na desisyon ng Kongreso?
Kung magtatagumpay ang inisyatibang ito, hindi lang ito magiging “open Congress” sa pangalan, kundi isang konkretong halimbawa ng participatory governance na magpapatibay sa tiwala ng mamamayan.
oooooooooooooooooooooooooo
🎙️ ACCESSIBLE NA MAGNA CARTA FOR COMMUTERS, ISINUSULONG SA KAMARA
Isinusulong ni Parañaque Rep. Brian Raymund Yamsuan ang Magna Carta for Commuters upang masiguro na ang pampublikong transportasyon ay hindi lamang abot-kaya at madaling ma-access, kundi ligtas din para sa mga pasahero.
Sa ilalim ng House Bill 2581, bibigyang-prayoridad ang kapakanan ng mga commuter sa pagpaplano at pagpapatupad ng mga proyekto sa transportasyon. Kabilang dito ang mas mahigpit na licensing at mandatory training para sa mga PUV drivers na sasagutin ng pamahalaan.
Ang training ay may modules ukol sa karapatan ng commuter, accessibility para sa PWDs, road safety at basic emergency response. Kasama rin sa panukala ang karapatan ng commuter sa malinis na hangin, patas na road space, impormasyon sa biyahe, at kompensasyon kapag may aberya sa serbisyo.
Ayon kay Yamsuan, layon ng Magna Carta na gawing mas maginhawa, ligtas, at makatao ang biyahe ng milyun-milyong Pilipino na umaasa sa pampublikong transportasyon araw-araw.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, matagal nang hinaing ng mga pasahero ang siksikan, mabagal, at minsan ay delikadong biyahe sa pampublikong transportasyon. Ang panukalang Magna Carta for Commuters ni Cong. Yamsuan ay nagbibigay ng malinaw na mensahe: panahon na para unahin ang kapakanan ng mga commuter, hindi ang kita ng mga operator o convenience ng mga motorista ng pribadong sasakyan.
Tama ang punto na ang kaligtasan ang dapat maging sentro. Ilang trahedya na ba ang nangyari dahil sa overworked na driver o sira-sirang sasakyan na pinababayang pumasada? Kung maisasagawa ang mandatory training at mas mahigpit na licensing, hindi lamang disiplina kundi seguridad ng pasahero ang matitiyak.
Mahalaga rin ang ibang probisyon gaya ng tamang waiting areas, diskwento para sa estudyante, senior at PWD, at ang karapatan sa malinis na hangin at patas na road space. Ang ganitong mga hakbang ay hindi lamang para sa kaginhawaan, kundi para rin sa mas makatao at inklusibong sistema ng transportasyon.
Ang tanong na lang: magkakaroon ba ng sapat na pondo at pulitikal na determinasyon para isabatas at ipatupad ito? Dahil kung mangyayari, malaking pagbabago ito sa araw-araw na biyahe ng milyon-milyong Pilipinong umaasa sa pampublikong sasakyan.
ooooooooooooooooooooooo
CIVIL GROUPS NA NAIS SUMALI SA DELIBERASYON NG PAMBANSANG BUDGET, TINANGGAP NI SPEAKER ROMUALDEZ
Binigyang-diin ni Speaker Ferdinand Martin G. Romualdez ang kahalagahan ng transparency at accountability sa paggastos ng pondo ng bayan kasabay ng kanyang pagtanggap sa mga accredited civil society organizations o CSOs na opisyal nang kalahok sa national budget process.
Sa isang orientation na isinagawa ng Congressional Policy and Budget Research Department, ipinaliwanag ang mga alituntunin para sa partisipasyon ng CSOs bilang non-voting observers sa pagbabalangkas at pagsubaybay sa ₱6.793 trilyong 2026 national budget.
Ayon kay Speaker Romualdez, “Bawat piso ng buwis ay dapat mapunta sa taumbayan. Ang pagbubukas ng proseso sa civil society ay patunay na walang lihim at may boses ang publiko kung saan gagamitin ang kanilang buwis.”
Itinuring ng mga stakeholders na isang “milestone” ang hakbang na ito para sa mas malawak na partisipasyon ng publiko, alinsunod sa Bagong Pilipinas agenda ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, ang pagbibigay ng puwang sa civil society organizations sa budget process ay isang makabuluhang reporma. Sa matagal na panahon, ang deliberasyon sa pambansang budget ay nakikita bilang proseso ng mga pulitiko at teknokrata lamang. Ngunit sa pamamagitan ng pagbubukas ng pintuan sa mga CSO, mas nagiging malinaw na ang taumbayan ay may karapatang magtanong at magbantay kung saan napupunta ang bawat piso ng kanilang buwis.
Tama ang sinabi ni Speaker Romualdez: trust ang pinakaimportanteng puhunan ng gobyerno. Kapag nakikita ng mamamayan na bukas at malinaw ang proseso, mas lumalakas ang tiwala na ang kanilang pinaghirapan ay may balik na benepisyo.
Subalit dapat ding tandaan na hindi natatapos sa ceremonial turnover o orientation ang tunay na transparency. Ang malaking hamon ay kung paano gagawing makabuluhan ang partisipasyon ng CSOs—kung ang kanilang boses ay tunay na pakikinggan at magiging bahagi ng desisyon, hindi lamang simbolo ng konsultasyon.
Kung maisasakatuparan ito, ang ating budget process ay hindi na lamang magiging taunang ritwal, kundi isang konkretong hakbang tungo sa mas makatarungan at makabuluhang paggasta ng pondo para sa sambayanang Pilipino.
oooooooooooooooooooooooo
🎙️ PANUKALANG MAG-I- INSTITUTIONALIZE NG TULONG PARA SA MGA SOLO PARENTS, INIHAIN SA KAMARA
Isinusulong ni Bagong Henerasyon Party-list Rep. Robert Nazal ang panukalang agarang tulong pinansyal at serbisyong direktang makikinabang ang milyun-milyong solo parents sa bansa.
Sa ilalim ng House Bill 240 ni Cong. Nazal, itatatag ang Financial Assistance for Solo Parents Program o FASPP sa ilalim ng Department of Social Welfare and Development. Saklaw nito ang ayuda para sa pagkain, gamot, edukasyon, kabuhayan, at maging panggastos sa renta at kuryente.
Maaaring makatanggap ang mga kwalipikadong solo parents ng cash aid mula limang libo hanggang labinlimang libong piso, habang ang LGUs ay magbibigay rin ng subsidiya sa bigas.
Sinabi ni Nazal na layunin ng kanyang panukala na magbigay ng kongkreto at tuluy-tuloy na suporta sa mga solo parents.
Pinuri naman ng National Council for Solo Parents ang panukala, na tinawag nilang isang “game-changer” para sa pamilyang Pilipino.
—————
Narito po ang after-news analysis para sa panukala ni Rep. Robert Nazal:
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, hindi biro ang sakripisyo ng mga solo parents sa ating bansa. Sila ang ina at ama sa iisang katawan, nagtatrabaho para sa ikabubuhay ng pamilya habang ginagampanan din ang papel ng tagapangalaga. Kaya’t makabuluhan ang panukalang inihain ni Congressman Robert Nazal na magbibigay ng agarang tulong pinansyal at serbisyong direkta nilang mararamdaman.
Ang House Bill 240 ay hindi lang basta ayuda — ito ay sistematikong suporta: pagkain, gamot, edukasyon, kabuhayan, pati renta at kuryente. Ang cash aid na mula ₱5,000 hanggang ₱15,000, dagdagan pa ng rice subsidy mula sa mga LGU, ay malaking ginhawa para sa pamilyang pinapasan lamang ng isang magulang.
Kung maisasabatas ito, maituturing nga itong game-changer gaya ng sabi ng National Council for Solo Parents. Ngunit nararapat din na tiyakin ang malinaw na proseso ng pagpili ng benepisyaryo, at ang sapat na pondo upang hindi ito maging isang maganda lamang na pangako sa papel.
Sa bandang huli, ang tanong ay: magiging prayoridad ba ng pamahalaan ang mga solo parents, na kadalasan ay nakakaligtaan sa mga programang panlipunan? Kung tutuusin, kapag matibay ang suporta sa kanila, mas matatag din ang kinabukasan ng kanilang mga anak at ng buong sambayanang Pilipino.
oooooooooooooooooooooooo
PAGTATAYO NG MGA FISH PORT PARA MAPATATAG ANG FOOD SECURITY SA BANSA, SUPORTADO SA KAMARA
Buong suporta ang ibinigay ni Speaker Ferdinand Martin G. Romualdez sa plano ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. na magtayo ng sampung makabagong fish port upang mapatatag ang food security ng bansa.
Tiniyak ng Speaker na masusing tatalakayin ng Kongreso ang pondo para sa agri-fishery sector sa 2026 national budget, kabilang ang P2.1 bilyong pondo ng Philippine Fisheries Development Authority para sa Fisheries Infrastructure Development Program.
Aniya, “Ang tapang at tiyaga ng ating mga mangingisda ay dapat tumbasan ng makabagong pasilidad gaya ng cold storage facilities na magpapanatiling sariwa ng kanilang huli.”
Pinuri rin ni Romualdez ang paggamit ng renewable energy, gaya ng solar panels sa Iloilo Fish Port Complex, na kamakailan ay pinasinayaan ng Pangulo.
Dagdag pa niya, susuportahan ng Kongreso ang mga reporma para palakasin ang kabuhayan ng mga mangingisda at maisulong ang food security tungo sa Bagong Pilipinas.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, ang pagtutok ng pamahalaan sa pagtatayo ng mga makabagong fish port ay isang hakbang na matagal nang hinihintay ng sektor ng pangisdaan. Hindi lingid sa kaalaman natin na ang mga mangingisda ang isa sa pinakamahirap na sektor sa lipunan, kahit sila ang pangunahing pinagmumulan ng ating pagkain mula sa dagat.
Kung maisasakatuparan ang plano ni Pangulong Marcos Jr. at susuportahan ng Kongreso sa pamamagitan ng pondong sapat at tama ang gamit, malaking tulong ito para mapababa ang post-harvest losses. Sa ngayon, marami sa huli ng mga mangingisda ang nasasayang dahil sa kakulangan ng cold storage at maayos na pasilidad.
Mahalaga rin ang paggamit ng renewable energy, gaya ng solar panels sa Iloilo Fish Port Complex. Ito ay hindi lang nakakatulong sa pagbabawas ng gastos sa operasyon, kundi nakikiayon din sa mas malawak na layunin ng green development.
Ngunit higit sa lahat, kailangang masiguro na ang mga pasilidad na ito ay hindi lamang itatayo kundi mahusay na pamamahalaan at madaling ma-access ng maliliit na mangingisda. Kung hindi, baka mauwi lamang ito sa mga malalaking negosyante at iilang sektor, at hindi makarating ang benepisyo sa mga tunay na nangangailangan.
Sa pagtatapos, ang tanong ay simple: ang sampung fish port bang ito ay magiging tunay na sandigan ng food security, o mananatili lamang bilang magagarbong proyekto? Nasa implementasyon at tamang pamamahala ang magiging kasagutan.
oooooooooooooooooooooooo
PAG-ORGANISA SA MGA KOMITE SA KAMARA, PLANTSADO NA
Naorganisa ng Kamara de Representantes sa record time na dalawang linggo mula nang magbukas ang sesyon noong Hulyo 28, kasabay ng ikaapat na SONA ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr.
Ayon kay House Majority Leader Sandro Marcos, 95 porsyento o 76 sa 80 committee chairmanships ang agad napunan sa bisa ng pamumuno ni Speaker Ferdinand Martin Romualdez.
Aniya, “The sooner we organize, the sooner we legislate. Every day we save means more time to craft solutions and deliver results for our people.”
Sa mabilis na pagbuo ng mga komite, nakahanda na ang Kamara para sa deliberasyon ng pambansang budget at pagpasa ng mga priority measure para sa Bagong Pilipinas.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, kahanga-hanga ang bilis ng pag-organisa ng mga komite sa Kamara de Representantes—dalawang linggo lamang mula nang buksan ang sesyon, at halos lahat ng committee chairmanships ay napunan na. Kung ikukumpara sa mga nagdaang Kongreso na umaabot ng ilang buwan bago mabuo ang lahat ng komite, ito ay malinaw na indikasyon ng matibay na pamumuno at organisadong pamamalakad sa ilalim ni Speaker Ferdinand Martin Romualdez at House Majority Leader Sandro Marcos.
Tama ang kanilang punto: the sooner we organize, the sooner we legislate. Ang mabilis na pagkilos ay mahalaga lalo na’t nakasalang na ang mga isyung dapat bigyang-prayoridad—mula sa pambansang budget hanggang sa mga panukalang batas para sa Bagong Pilipinas.
Ngunit kasabay ng mabilis na pag-organisa ay dapat din nating bantayan ang kalidad ng mga gagawing batas. Hindi sapat na mabilis ang proseso; kailangan din ay masusing deliberasyon at malinaw na pagsusuri sa bawat panukala. Sa huli, ang tunay na sukatan ng tagumpay ay hindi lang ang bilis ng organisasyon kundi ang epektibong resulta ng mga polisiyang kanilang ipapasa para sa kapakanan ng mamamayan.
oooooooooooooooooooooooo
🎙️ KAPANGYARIHANG MAGSAWA NG SARILING SCHOOL BUILDINGS ANG MGA LGU, ISINUSULONG SA KAMARA
Naghain si Agusan del Norte Rep. Dale B. Corvera ng panukalang batas sa Kamara de Representantes na tutugon sa matinding kakulangan ng mga silid-aralan sa bansa.
Sa House Bill 3781 o Classroom-Building Authority for Local Government Units Act na isinusulong ni Corvera,
bibigyang kapangyarihan ang mga lokal na pamahalaan
na magsagawa ng mga proyekto sa pagpapatayo ng paaralan.
Ang konstruksiyon ng school buildings ay isang tungkuling kasalukuyang hawak ng Department of Public Works and Highways.
Ayon sa ulat ng EDCOM II, mahigit 165,000 classrooms ang kulang sa buong bansa, dahilan ng siksikang mga klase, shifting at mababang kalidad ng pagkatuto ng mga mag-aaral.
Sinabi ni Congressman Corvera na mas mapapabilis ang pagpapatayo ng mga silid-aralan kung bibigyang-daan ang mga LGU, lalo na yaong may Seal of Good Local Governance dahil may teknikal na kakayahan
at kahandaan ding maglaan ng counterpart funding.
Kung maisabatas ito, direktang ilalabas ng Department of Budget and Management ang pondo sa mga LGU sa pamamagitan ng endorsement ng DepEd na siya namang magbabantay at magsusumite ng ulat sa Kongreso.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Malinaw po na ang kakulangan sa silid-aralan ay isa sa pinakamabigat na suliranin ng ating sistema ng edukasyon. Ang ulat ng EDCOM II na may higit 165,000 classrooms na kulang sa buong bansa ay nakababahala. Hindi lang ito simpleng numero—ito’y mga batang nagsisiksikan sa loob ng isang silid, mga guro na hirap magturo, at kalidad ng edukasyon na naaapektuhan.
Sa panukalang ito ni Congressman Corvera, bibigyang kapangyarihan ang mga lokal na pamahalaan na manguna sa pagpapatayo ng mga paaralan. Sa unang tingin, ito’y makatuwiran. Bakit pa nga naman dadaan sa napakabagal na proseso ng DPWH kung kaya namang tuwirang gawin ng mga LGU, lalo na iyong may kakayahan at maayos ang pamamahala?
Gayunpaman, dapat ding isaalang-alang ang balanse. Hindi lahat ng LGU ay pantay-pantay ang kapasidad. May mga bayan na kulang sa pondo, walang sapat na inhenyero o technical staff, at umaasa lamang sa national government. Kung gayon, mahalaga na malinaw ang pamantayan: kung sino lang ang may Seal of Good Local Governance at may counterpart funding, sila ang dapat bigyan ng kapangyarihan.
Kung maisasakatuparan ang batas na ito, maaaring bumilis ang pagpapatayo ng mga silid-aralan—ngunit kailangang mahigpit ang monitoring at oversight ng DepEd at Kongreso upang masiguro na ang pondo ay napupunta sa tamang proyekto at hindi nalulustay.
Sa huli, ang tanong: handa ba ang pamahalaan na ipasa ang malaking responsibilidad na ito sa mga LGU, at handa ba ang mga LGU na tugunan ang hamon? Ang sagot dito ang magtatakda kung ang panukalang ito ay magiging makabagong solusyon o isa lamang magandang ideya na mahihirapan sa implementasyon.
oooooooooooooooooooooooo
DELIBERASYON NG 2026 NATIONAL BUDGET, SINIMULAN NA
Sinimulan na ng Kamara de Representantes, sa pamumuno ni Speaker Ferdinand Martin Romualdez, ang deliberasyon sa panukalang ₱6.793 trilyong national budget para sa 2026 — ang pinakamalaki sa kasaysayan ng bansa.
Nagbigay ng briefing sa plenaryo ang Development Budget Coordination Committee sa ilalim ng House Committee on Appropriations na pinamumunuan ni Nueva Ecija Rep. Mika Suansing.
Binigyang-diin ni Suansing na ang budget ay naka-sentro sa mamamayang Pilipino, na prayoridad ang edukasyon, kalusugan, at pagbibigay ng trabaho.
Ipinangako rin ng Kamara ang malalaking reporma: pagbuwag sa small committee, pagbubukas ng bicameral conference proceedings, at pormal na partisipasyon ng civil society groups upang masiguro ang transparency at pananagutan sa paggamit ng pondo.
Target ng Kamara na maipasa ang 2026 General Appropriations Bill bago matapos ang taon.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, ang pagbubukas ng deliberasyon sa ₱6.793 trilyong national budget ay hindi lamang tungkol sa laki ng pondo, kundi higit sa lahat, kung paano ito magagamit para sa ikabubuti ng taumbayan. Ang pangakong people-centered budgeting ay makabuluhan—lalo na kung ang mga reporma gaya ng pagbubuwag sa small committee at pagbubukas ng bicam proceedings ay tunay na maisasagawa.
Sa matagal na panahon, ang budget process ay iniuugnay sa mga backroom deals at hindi nakikitang kompromiso. Kaya’t ang pangako ng transparency at partisipasyon ng civil society ay nagbibigay pag-asa na mas magiging bukas ang proseso at mas makikinabang ang ordinaryong Pilipino.
Ngunit, ang pinakamalaking hamon ay hindi lamang ang paggawa ng reporma sa papel, kundi ang pagpapatupad nito sa aktwal. Ang tanong ng mamamayan ay simple: mararamdaman ba ang budget sa kanilang pang-araw-araw na buhay—sa ospital, sa eskuwela, sa trabaho, at sa pagkain sa hapag-kainan?
Kung magiging tapat ang Kongreso sa pangakong ito, ang pinakamalaking budget sa kasaysayan ay maaari talagang maging turning point tungo sa isang mas makatarungan at mas makabuluhang paggastos ng pondo ng bayan.
oooooooooooooooooooooooo
MANDATORY LIFESTYLE CHECK, SALN AUDIT AT BANK ACCOUNT NG MGA RD AT DE NG DPWH, IPINANAWAGAN
Nananawagan si Kamanggagawa Partylist Rep. Ely San Fernando kay Pangulong Ferdinand Marcos, Jr. na magsagawa ang pamahalaan ng mandatory lifestyle check, SALN audit,
at bank accounts para sa mga regional director at district engineer ng DPWH.
Ginawa ni San Fernando ang panawagan kasunod ng lumalalang galit ng publiko
sa mga palpak at substandard na flood control projects na ibinubunyag ngayon sa social media.
Sinabi ng mambabatas na
kung talagang malinis ang mga opisyal, wala silang dapat ikatakot, ngunit kung may anomalya, dapat silang ilantad at managot.
Dagdag pa niya, hindi sapat ang mga ocular inspection at media showcase.
Kailangan ng tunay na pananagutan mula sa mga tiwaling opisyal ng DPWH
at kanilang mga kasabwat.
Nagbabala si San Fernando na ang bawat pisong ninanakaw sa flood control projects ay katumbas ng buhay na nalalagay sa panganib, lalo na sa harap ng tumitinding climate crisis.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, hindi na bago ang reklamo laban sa mga proyekto ng flood control na palpak at substandard, pero ang panawagan ngayon ni Rep. Ely San Fernando ay may bigat at agarang kahulugan. Ang lifestyle check, SALN audit, at pagsusuri ng bank accounts ng mga opisyal ng DPWH ay hakbang na matagal nang hinihintay upang masala ang mga tiwali at mapanagot ang mga tunay na sangkot sa katiwalian.
Tama ang kanyang punto: kung malinis ang isang opisyal, wala silang dapat ikatakot. Ngunit kung may anomalya, dapat silang ilantad at papanagutin. Sapagkat ang bawat pisong ninanakaw sa mga flood control projects ay hindi lang simpleng pag-abuso sa kaban ng bayan—ito’y katumbas ng buhay na nalalagay sa panganib tuwing bumabaha at lumulubog ang ating mga komunidad.
Hindi sapat ang mga pa-ocular inspection at media showcase kung hindi naman nasusuri ang mismong ugat ng problema—ang katiwalian. Ang tunay na solusyon ay malinaw na pananagutan at seryosong pagpapanagot sa mga tiwaling opisyal, anuman ang kanilang posisyon.
Sa huli, kung nais talagang seryosohin ng administrasyon ang laban kontra korapsyon, nararapat na magsimula ito sa mga ahensyang paulit-ulit na nasasangkot sa anomalya. Ang DPWH ay laging nasa sentro ng usapin—kaya’t nararapat lamang na bantayan ito nang mahigpit, alang-alang sa kaligtasan at kapakanan ng sambayanang Pilipino.
oooooooooooooooooooooooo
PANININDIGAN NG PCG NA IPAGTANGGOL ANG SOBERANYA NG PILIPINAS, PINURI NG ISANG SOLON
Pinuri ni Deputy Speaker at Zambales 1st District Rep. Jefferson Khonghun ang Philippine Coast Guard sa kanilang matatag na paninindigan na ipagtanggol ang soberanya ng Pilipinas sa West Philippine Sea.
Kasabay nito, mariin niyang kinondena ang patuloy na presensya ng China Coast Guard sa karagatan ng Zambales na aniya’y malinaw na panghihimasok at paglabag sa pandaigdigang batas.
Ayon kay Commodore Jay Tarriela ng PCG, natukoy ang barko ng China Coast Guard na nasa halos 30 nautical miles mula sa Zambales, at may mga barko rin sa Pangasinan, Ilocos, at Bajo de Masinloc.
Giit ni Khonghun, “China’s Coast Guard has no place in our sovereign territory.” Dagdag pa niya, naninindigan ang Pilipinas sa 2016 Arbitral Ruling at hindi bibitiw sa pagtatanggol ng karapatan ng ating mga mangingisda at pamayanang baybayin.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, ang pagpuri ni Deputy Speaker Jefferson Khonghun sa Philippine Coast Guard ay nararapat lamang. Sa gitna ng patuloy na panghihimasok ng China Coast Guard, mahalagang may malinaw na tinig mula sa ating mga lider na susuporta sa ating mga bantay-dagat na nasa frontline ng West Philippine Sea.
Ang presensya ng mga barko ng China sa Zambales, Pangasinan, Ilocos, at lalo na sa Bajo de Masinloc ay malinaw na hamon hindi lang sa ating soberanya, kundi pati na rin sa kabuhayan ng ating mga mangingisda. Sa bawat araw na sila’y napipigilang mangisda sa sariling karagatan, lugi ang kanilang pamilya at mas lumalala ang kahirapan sa mga baybaying komunidad.
Tama ang punto ni Khonghun: may Arbitral Ruling na pabor sa Pilipinas, at ito ang ating matibay na sandigan sa pandaigdigang entablado. Ngunit ang tunay na tanong—paano natin isasalin ang legal na panalo sa aktwal na proteksyon? Hindi sapat ang mga pahayag lamang; kailangan ng mas kongkreto at masinsinang aksyon ng pamahalaan, kasama ang ating mga kaalyado, para tiyaking ligtas at may karapatan pa ring mangisda ang ating mga kababayan.
Sa huli, ang laban para sa West Philippine Sea ay hindi lang laban ng PCG—ito ay laban ng buong sambayanan para sa ating teritoryo, kabuhayan, at dangal bilang isang malayang bansa.
oooooooooooooooooooooooo
APELA NG BUSINESS GROUPS KAUGNAY SA NAGING DESISYON NG SC SA VP SARA IMPEACHMENT, SUPORTADO SA KAMARA
Suportado ni House Good Government Committee Chairman at Manila Rep. Joel Chua ang panawagan ng mga pangunahing business groups na suriin ng Korte Suprema ang desisyon nito na nagdeklara ng unconstitutional ang impeachment case laban kay Vice President Sara Duterte.
Ayon kay Chua, kabilang sa House Prosecution Panel, ang usapin ay tungkol sa pananagutan sa umano’y maling paggamit ng ₱612.5 milyong confidential funds ng Office of the Vice President at Department of Education.
Giit niya, hindi pinawalang-sala ng SC si Duterte at nananatiling nakabitin ang mga isyu. Samantala, nagbabala ang business groups gaya ng Makati Business Club at Management Association of the Philippines na ang desisyon ay nagpapadala ng maling mensahe na walang kaparusahan ang pang-aabuso at korapsyon, na posibleng magpahina sa rule of law at tiwala sa pamahalaan.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, malinaw na ang apela ng mga business groups at ang pagsuporta ni Congressman Joel Chua ay sumasalamin sa mas malalim na pangamba ng publiko: kung ang desisyon ng Korte Suprema ay magpapadala ng mensahe na ang mga matataas na opisyal ay ligtas sa pananagutan, paano pa mapapanatili ang tiwala ng taumbayan sa hustisya at pamahalaan?
Tama ang punto ni Chua: hindi pinawalang-sala ng SC si Vice President Sara Duterte. Ang desisyon ay tumutok lamang sa teknikalidad, ngunit nananatiling nakabitin ang mga usapin tungkol sa confidential funds na nagkakahalaga ng ₱612.5 milyon. Hangga’t walang malinaw na paglilinaw o pananagutan, mananatiling mabigat ang tanong ng taumbayan: saan napunta ang pondo?
Mahalaga ring pansinin ang babala ng Makati Business Club at Management Association of the Philippines. Ang kanilang tinig ay hindi simpleng komentaryo lamang, kundi seryosong paalala na kapag lumalabo ang accountability, humihina ang kumpiyansa ng mga negosyante at mamumuhunan. At kapag naapektuhan ang investment climate, direkta ring naaapektuhan ang ekonomiya at kabuhayan ng ordinaryong Pilipino.
Sa huli, hindi lang ito usapin ng pulitika, kundi ng prinsipyo ng rule of law at pananagutan. Ang hamon ngayon ay nasa mga institusyon: paano muling maibabalik ang tiwala ng mamamayan na ang batas ay pantay para sa lahat, mayaman man o makapangyarihan?
oooooooooooooooooooooooo
PANAWAGANG SURIIN ANG NAGING DESISYON NG SC SA VP SARA IMPEACHMENT, SUPORTADO SA KAMARA
Suportado ni Deputy Speaker Paolo Ortega ng La Union ang panawagan ng mga business groups na muling pag-aralan ng Korte Suprema ang desisyon nitong nagbasura sa impeachment case laban kay Vice President Sara Duterte.
Ayon kay Ortega, ang apela ng Makati Business Club at iba pang grupo ay sumasalamin sa pangamba ng publiko na humihina ang transparency at accountability sa pamahalaan.
Aniya, “This is not just a legal debate. It is a test of our commitment to truth, fairness and constitutional checks.”
Dagdag pa niya, ang naging ruling ng SC ay naglalagay ng panganib na maging institutionalized ang impunity at magpahina sa rule of law, tiwala ng publiko, at kumpiyansa ng mga mamumuhunan.
Giit ni Ortega, ang impeachment ay hindi dapat gawing sandata sa politika kundi mekanismo para tiyakin ang pananagutan ng mga opisyal ng gobyerno.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Mga kababayan, napakahalaga ng usapin tungkol sa impeachment case laban kay Vice President Sara Duterte at sa naging desisyon ng Korte Suprema. Ang pagsuporta ni Deputy Speaker Paolo Ortega sa panawagan ng mga business groups ay nagpapakita na hindi lang ito isyu ng pulitika, kundi usapin ng tiwala ng mamamayan at ng pamumuhunan sa ating bansa.
Tama ang sinabi niya: ang impeachment ay hindi dapat gamiting sandata laban sa kalaban sa pulitika. Sa halip, ito ay isang mekanismo para tiyakin na ang mga mataas na opisyal ng pamahalaan ay mananatiling tapat at may pananagutan. Kung mawawala ang bisa ng prosesong ito, ano pa ang magsisilbing check and balance sa ating sistema?
Ang pangamba ng publiko ay malinaw: kung ang mga institusyon tulad ng Korte Suprema ay tila pumapabor sa iisang panig, maaaring mag-ugat ang kultura ng impunity—o kawalan ng pananagutan. Ang epekto nito, hindi lamang sa politika kundi maging sa ekonomiya, ay seryoso: bumababa ang kumpiyansa ng mga negosyante at investors, humihina ang rule of law, at nagiging marupok ang ating demokrasya.
Sa huli, ang hamon sa pamahalaan at hudikatura ay muling patunayan na ang prinsipyo ng transparency, accountability, at checks and balances ay buhay at gumagana—hindi lamang nakasulat sa ating Konstitusyon.
oooooooooooooooooooooooo
PAGPAPALAKAS AT PAGTITIYAK NG MALINAW NA PONDO NG RCEF SUPORTADO SA KAMARA
Hinimok ni FPJ Panday Bayanihan Partylist Rep. Brian Poe ang Department of Budget and Management na tiyakin na maramdaman ng mga magsasaka ng palay ang benepisyo ng pinalawak na Rice Competitiveness Enhancement Fund o RCEF.
Sa pagdinig ng Development Budget Coordination Committee, iginiit ni Poe na dapat malinaw ang paggamit ng pondo lalo na’t patuloy na hinahamon ng mataas na presyo ng bigas at matitinding bagyo ang mga magsasaka.
Kumpirmado ng DBM na tataas sa ₱30 bilyon ang RCEF sa susunod na taon: ₱9 bilyon para sa makinarya at kagamitan, ₱6 bilyon para sa binhi, at ₱15 bilyon para sa iba pang pangunahing programa.
Binigyang-diin ni Poe na hindi dapat manatiling numero sa budget ang RCEF, kundi kailangang maging konkretong tulong na direktang mararamdaman ng mga magsasaka sa lalawigan.
⸻
[AFTER-NEWS OPINYON]
Magandang umaga mga kababayan. Tama lamang ang panawagan ni Congressman Brian Poe — ang pondo ng RCEF ay hindi dapat manatiling nakatala lamang sa papel.
Kung tutuusin, matagal nang sigaw ng ating mga magsasaka ang sapat na suporta mula sa gobyerno. Mahal ang abono, mahal ang binhi, at hindi biro ang epekto ng mga bagyo at pagbaha. Sa huli, lugi pa rin ang magsasaka, habang patuloy na bumubuka ang agwat sa presyo mula farmgate hanggang palengke.
Kaya ang tunay na hamon ngayon sa DBM at sa mga ahensya ng agrikultura ay tiyaking nararamdaman mismo sa bukirin ang benepisyo ng RCEF. Dapat ay mabilis at malinaw ang implementasyon — hindi abutin ng siyam-siyam bago makarating sa magsasaka ang makinarya, binhi, at iba pang tulong.
Kung tunay nating nais ng seguridad sa pagkain at maayos na kabuhayan para sa ating mga magsasaka, kailangan ay konkretong aksyon, hindi puro pangako.
oooooooooooooooooopoooo
No comments:
Post a Comment