Poe: Nanawagan si Rep. Brian Poe ng FPJ Panday Bayanihan Party-list sa Department of Transportation na alisin o bawasan ang terminal fees na ipinapataw sa mga biyahero.
Giit ng mambabatas, malaking pasanin na ang bayaring ito sa mga ordinaryong Pilipino, lalo’t umakyat na sa ₱390 ang singil sa domestic flights, habang ang international terminal fees ay mula ₱550 ay naging ₱950 na. Muntik pa umabot sa 233% increase ang singil sa Batangas Port kung hindi dahil sa protesta ng publiko.
Paliwanag ng DOTr, 82% ng kita sa terminal fees ay diretso sa national treasury, habang 18% lang ang napupunta sa concessionaire. Dahil dito, iminungkahi ni Poe na maaaring gamitin ng Kongreso ang bahagi ng pondo para i-subsidize ang pasahe ng mga pasahero.
Ayon kay Acting Secretary Giovanni Lopez, posibleng maipatupad ang subsidy basta’t may batas na mag-uutos dito at hindi lalabag sa mga concession agreement.
(END)
⸻
[KOMENTARYO]
Malaking ginhawa para sa mga biyahero kung maibaba o matanggal ang terminal fees. Sa panahon ngayon na mataas ang presyo ng pagkain, pamasahe, at gasolina, bawat pisong matitipid ay malaking tulong sa pamilyang Pilipino.
Kung totoo na napakalaking bahagi ng koleksiyon ay pumapasok lang sa kaban ng bayan, makatarungan na ibalik ito sa mga pasahero sa anyo ng subsidy. Ang modernisasyon ng transportasyon ay hindi dapat katumbas ng dagdag gastos, kundi mas maginhawang biyahe at abot-kayang serbisyo para sa lahat.
oooooooooooooooooooooooo
Albee Banitez: Nanawagan si Bacolod lone district Rep. Albee Benitez na ang susunod na Ombudsman ay hindi dapat manood lang sa gilid habang nilulustay ang pondo ng bayan.
Sa pagtatapos ng mga panayam ng Judicial and Bar Council sa 17 aplikante para sa posisyong iniwan ni dating Ombudsman Samuel Martires, iginiit ni Benitez na kailangan ng isang matapang at aktibong tagapagtanggol laban sa katiwalian.
Ayon sa kanya, ang paulit-ulit na pagbaha, ghost projects, at nasasayang na pondo ay malinaw na epekto ng katiwalian na hindi agad natutugunan. Dapat aniya, ang susunod na Ombudsman ay may tapang, kakayahan, at integridad upang putulin ang kultura ng impunity.
⸻
[After News Analysis]
Ang pahayag ni Benitez ay tumutumbok sa kahinaan ng nakaraang mga administrasyon sa pagpigil ng katiwalian. Sa dami ng anomalya na lumalabas ngayon, malinaw na kailangan ng Ombudsman na hindi lang figurehead kundi tunay na tagapagpatupad ng batas laban sa mga tiwaling opisyal at kontratista.
Mahalaga ang panawagan na ang susunod na Ombudsman ay may aktuwal na karanasan sa paglaban sa graft at corruption, dahil dito nakasalalay ang kredibilidad at epektibong operasyon ng tanggapan. Kung matatalaga ang tamang tao, maaari itong magsilbing mahalagang sandata laban sa mga ghost projects at paglustay ng pondo.
Sa huli, ang tanong: pipiliin ba ng JBC at Pangulo ang kandidatong may lakas ng loob na lumaban sa impluwensya at kapangyarihan, o isa na muling magbubulag-bulagan sa harap ng katiwalian?
oooooooooooooooooooooooo
Garin: Inamin ni dating DPWH Secretary Manuel Bonoan na nagsimula ang paggamit ng rock-netting para sa flood at slope protection projects noong panahon ng administrasyon ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.
Sa pagdinig ng House Infra-Comm, tinanong siya ni Deputy Speaker Janette Garin hinggil sa video footage ng inspeksiyon ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa Benguet, kung saan bigong nakapigil ang rock-netting sa pagbagsak ng istruktura.
Giit ni Garin, malinaw ang utos ng Pangulo na itigil na ang paggamit ng rock-netting, kaya’t nagulat siya na muli itong ginamit. Sagot ni Bonoan, ipinatigil niya ang rock-netting noong 2023, alinsunod sa direktiba ni Marcos, ngunit nagsimula umano itong ipatupad noong nakaraang administrasyon.
Hinihingi ngayon ng komite ang ulat mula DPWH ukol sa gastusin at lokasyon ng mga proyektong gumamit ng rock-netting.
⸻
[After News Analysis]
Ang pag-amin ni Bonoan ay nagpapakita ng kawalan ng malinaw na continuity at accountability sa pagpapatupad ng flood control projects. Kung totoong nagsimula pa noong nakaraang administrasyon ang paggamit ng rock-netting, dapat malinaw na masuri kung bakit ipinagpatuloy ito kahit may mga ulat na palpak at delikado.
Sa kabila ng direktiba ng Pangulo na itigil ito, nananatiling hamon kung paano masusuri ang lahat ng proyektong ginamitan ng rock-netting at kung may pananagutan ba ang mga opisyal na nagpabaya.
Sa puntong ito, hindi sapat ang pagturo kung kailan nagsimula ang teknolohiya. Ang mahalaga ay ang malinaw na pagsisiyasat, pananagutan, at pagsiguro na hindi na mauulit ang paggamit ng mga solusyong hindi epektibo at maaaring magdulot pa ng panganib sa publiko.
oooooooooooooooooooooooo
Dionisio: Lumabas sa pagdinig ng House Infra-Comm na matagal nang na-flag ng Commission on Audit o COA ang mga iregularidad sa flood control projects—simula pa noong 2016.
Ayon kay COA Director Tracy Ann Sunico, marami nang ulat noon ukol sa ghost projects, sabay-sabay na proyekto na pare-pareho ang key personnel at equipment, at mga kontratang idineklarang 100% completed sa papel pero kulang pa batay sa aktwal na inspeksiyon.
Ibinulgar din niya na mula 2015 hanggang 2016, may halos ₱120 bilyong halaga ng disallowances at notices of suspension ang kanilang naitala.
House Deputy Majority Leader at Manila Rep. Ernix Dionisio ang naggiit na malinaw na matagal nang nakikita ang mga anomalya, ngunit tila hindi ito nabibigyan ng sapat na aksyon hanggang sa muling ilantad ni Pangulong Marcos.
⸻
[After News Analysis]
Ang testimonya ng COA ay nagpapakita na hindi bago ang problema ng ghost at substandard flood control projects—mahigit isang dekada na pala itong pinapansin ng mga auditor. Ang tanong ngayon: bakit nanatiling papel lamang ang mga ulat at hindi naaksyunan nang mas maaga?
Mahalaga ang papel ng COA, ngunit kung walang matibay na follow-through mula sa Kongreso at ehekutibo, mananatiling cycle ang katiwalian. Ang ₱120 bilyong anomalya na naiulat simula pa 2016 ay malinaw na ebidensya na kailangang mas seryosohin ang audit findings.
Kung magagamit ng Infra-Comm ang mga dokumentong ito bilang batayan ng kaso, maaari nitong tuluyang putulin ang matagal nang kultura ng business as usual sa flood control projects. Ngunit kung muli itong babale-walain, mananatili itong isa na namang nakalap na ebidensya na walang kinahantungan.
oooooooooooooooooooooooo
Ridon: Naglabas ng subpoena ang House Infrastructure Committee laban sa limang kontratista na hindi dumalo sa imbestigasyon hinggil sa mga iregularidad sa flood control projects sa bansa.
Kabilang sa mga pinadadalhan ng subpoena ang Royal Crown Monarch Construction, SYMS Construction Trading, Alpha and Omega General Contractor & Development Corporation, St. Timothy Construction Corporation, at Wawao Builders Corporation.
Ayon kay Infra-Comm Chair Terry Ridon, hindi sumipot ang mga naturang kumpanya sa kabila ng mga abiso, kaya’t minabuting ipatawag sila ng komite. Ang imbestigasyon ay tumututok sa mga ghost projects, substandard works, at umano’y budget insertions sa flood-mitigation programs.
Layon ng pagdinig na makabuo ng malinaw na larawan kung paano ginugugol ang pondo mula sa National Expenditure Program at kung bakit may mga proyektong hindi naipatupad o mababa ang kalidad.
⸻
[After News Analysis]
Ang pagpapalabas ng subpoena ng Infra-Comm ay nagpapakita ng seryosong paninindigan ng Kamara laban sa mga kontratistang nagtatangkang umiwas sa imbestigasyon. Mahalaga ito upang mapanagot ang mga kumpanyang tumanggap ng pondo ng bayan ngunit nabigo sa kanilang tungkulin.
Subalit, ang tunay na pagsubok ay kung maisusulong ng komite ang mga kaso hanggang sa korte at hindi lamang manatili sa antas ng pagdinig. Kapag napatunayang may ghost o substandard projects, dapat masampahan ng kaukulang kaso upang magsilbing babala sa iba pang kontratista.
Sa huli, ang laban kontra sa flood control anomalies ay hindi lang tungkol sa pondo, kundi sa proteksiyon ng buhay at ari-arian ng mamamayan laban sa kalamidad.
oooooooooooooooooooooooo
Chua: Uminit ang imbestigasyon ng House Infra-Comm matapos tanungin ni Manila Rep. Joel Chua ang dating Bulacan District Engineer Henry Alcantara kaugnay ng mga ghost at substandard flood control projects sa Bulacan.
Sa pagdinig, inamin mismo ni Alcantara na nakapirma siya sa mga completion certificates ng proyekto kahit hindi niya personal na na-inspeksiyon ang lahat ng ito, taliwas sa mandato ng DPWH Department Order No. 99.
Tinukoy ni Chua ang ₱55.7-milyong ghost project sa Baliuag na naaprubahan at nabayaran na kahit walang nakatayong river wall, gayundin ang iba pang proyekto sa Calumpit na natukoy bilang depektibo at kulang sa kalidad.
Giit ni Chua, hindi simpleng pirma lamang ang papel ng district engineer—ito ang nagiging batayan ng pag-release ng pondo.
⸻
[After News Analysis]
Ang pag-amin ni Alcantara ay isang mabigat na pahiwatig kung bakit nagiging malala ang problema ng ghost at substandard projects: dahil mismo sa kawalan ng mahigpit na inspeksiyon sa DPWH. Sa halip na maging “gatekeeper” ng pondo, nagiging rubber stamp lamang ang pirma ng district engineer.
Kung hindi mapapanagot ang mga opisyal na ganito ang sistema, mananatiling bukas ang pintuan sa katiwalian at maling paggamit ng pondo. Mahalaga ring ituring na seryosong usapin ang sinabi ni Chua—na bawat pirma ay katumbas ng milyun-milyong pisong inilalabas ng kaban ng bayan.
Ang hamon ngayon sa Infra-Comm: tiyakin na hindi mauuwi sa simpleng pagdinig ang lahat, kundi masampahan ng kaso at maipatupad ang reporma sa proseso ng inspeksiyon at sertipikasyon.
ooooooooooooooooooooooo
Salceda: Nagbabala si Albay 3rd District Representative Adrian Salceda sa biglang pagtaas ng kaso ng Hand, Foot and Mouth Disease o HFMD sa bansa na umabot na sa halos 40,000.
Ayon kay Salceda, karamihan sa mga sakit na ito ay preventable o maaaring maiwasan kung sapat ang suplay ng bakuna at gamot sa mga Rural Health Units.
Dahil dito, inihain niya ang House Bill 4236 na layong tiyakin ang tuloy-tuloy na suplay ng essential medicines, vaccines, at medical supplies laban sa HFMD, rabies, leptospirosis at iba pang nakahahawang sakit.
Giit ng mambabatas, hindi dapat maging dahilan ang kawalan ng bakuna o gamot para malagay sa peligro ang buhay ng mga pamilya, lalo na ngayong panahon ng tag-ulan kung saan tumataas din ang kaso ng dengue at leptospirosis.
⸻
[After News Analysis]
Malinaw ang mensahe ni Rep. Salceda: wala sanang dapat mamatay sa mga sakit na may lunas at bakuna. Ang kaniyang panukalang batas ay tumutukoy sa matagal nang problema ng mga health center na laging nauubusan ng supply tuwing may outbreak.
Kung maisasabatas, makakatulong ito upang gawing handa ang mga Rural Health Units at hindi na puro reactive response lamang ang gobyerno. Ngunit higit sa panukala, kritikal ang sapat na pondo at mahigpit na implementasyon.
Sa harap ng halos 40,000 HFMD cases, ang mabilis na aksyon ng Kongreso at ng ehekutibo ang magsisilbing tunay na depensa ng mga pamilyang Pilipino laban sa mga preventable diseases.
ooooooooooooooooooooooooo
Ridon: Nagbabala si House Infrastructure Committee Chairman Terry Ridon na posibleng masampahan ng kasong plunder ang mga opisyal ng gobyerno at pribadong kontratista na sangkot sa mga kuwestiyonableng flood control projects.
Sa pagbubukas ng imbestigasyon ng pinagsanib na komite ng Public Accounts, Public Works, at Good Government, sinabi ni Ridon na tugon ito sa panawagan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa kanyang SONA.
Unang tinutukan ang ₱55-milyong ghost project sa Baliuag, Bulacan, isang reinforced concrete river wall na natuklasang hindi naman naipatayo. Ayon kay Ridon, kumpleto na ang mga dokumentong magsisilbing ebidensya laban sa DPWH 1st District Engineering Office at Syms Construction Trading.
Dagdag pa rito, iniimbestigahan din ang dalawang substandard projects sa Calumpit na itinayo ng St. Timothy Construction at Wawao Builders, kung saan nakita mismo ng Pangulo ang mabilis na pagkasira ng istruktura.
Giit ni Ridon, walang sisinuhin ang kanilang imbestigasyon—opisyal man ng gobyerno, kontratista, kongresista, o senador.
⸻
[After News Analysis]
Ang mariing pahayag ni Chairman Ridon ay naglalagay ng malinaw na mensahe: hindi na palalampasin ang malawakang katiwalian sa flood control projects. Ang kasong plunder laban sa mga sangkot ay magpapakita ng seryosong paninindigan ng Kamara laban sa mga anomalya.
Gayunman, ang hamon ay kung magiging tuloy-tuloy ba ang pagpapanagot kahit umabot ito sa malalaking pangalan sa politika at pribadong sektor. Kung maisasakatuparan ang mga repormang iminungkahi tulad ng perpetual blacklist at pribadong partisipasyon sa inspeksiyon, maaari itong maging makabuluhang hakbang upang putulin ang matagal nang “flood control mafia.”
Sa huli, ang tagumpay ng imbestigasyong ito ay hindi lamang nakasalalay sa pagtukoy ng may sala kundi sa pagpapatibay ng tiwala ng publiko na kayang linisin ng gobyerno ang sarili nitong bakuran.
oooooooooooooooooooooooo
✅ Acidre: 📻 Nagbabala si House Committee on Higher and Technical Education Chairperson at TINGOG Party-list Representative Jude Acidre hinggil sa mataas na bilang ng mga estudyanteng hindi nakakatapos ng kolehiyo sa bansa.
Batay sa datos, apat sa bawat sampung estudyante ang hindi umaabot sa pagtatapos, katumbas ng 39% attrition rate. Mas malala ang sitwasyon sa ilang rehiyon: sa BARMM, halos lahat o 93.4% ang nagdo-drop out; sa Region VII, 60.7%; sa Region IX, 59.5%; at sa Cordilleras, 54.9%.
Ipinanukala ni Acidre ang tatlong prayoridad na batas: una, amyenda sa RA 10931 para sa mas maayos na Tertiary Education Subsidy; ikalawa, panukala para sa student welfare at support systems; at ikatlo, pagpapatibay ng ugnayan ng mga pampubliko at pribadong institusyon ng edukasyon.
Ayon kay Acidre, “hindi sapat ang pagbubukas ng pinto sa unibersidad—dapat tiyakin na ang ating kabataan ay makararating hanggang sa pagtatapos at sa mas maliwanag na kinabukasan.”
⸻
📊 After-Report Analysis
Ang datos na ibinahagi ni Rep. Acidre ay nagpapakita ng malubhang krisis sa edukasyon na hindi lamang tungkol sa access kundi sa retention at pagtatapos ng mga estudyante. Ang dropout rates, lalo na sa BARMM at ibang rehiyon, ay malinaw na nagpapakita ng kakulangan sa suporta—pinansyal man, akademiko, o psychosocial.
Mahalaga ang panukalang amyenda sa RA 10931 at mas matibay na student welfare programs upang matugunan ang ugat ng problema. Ang pagbibigay ng libreng tuition ay mahalaga, ngunit kung walang sapat na suporta, marami pa ring estudyante ang malalaglag.
Kung maisasakatuparan ang mga reporma, mas mapapalapit ang bansa sa layunin na gawing karapatan, hindi pribilehiyo, ang mas mataas na edukasyon para sa lahat ng Pilipino.
⸻
Gusto mo
Ridon: Binuksan na ng House Infrastructure Committee ang imbestigasyon sa mga anomalya sa flood control projects sa bansa.
Ayon kay Committee Chairman Terry Ridon, tutugunan nito ang panawagan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. sa kaniyang SONA na siyasatin ang mga ghost, substandard, at overpriced na proyekto.
Unang tinutukan ng komite ang umano’y ₱55-milyong ghost project sa Baliuag, Bulacan—isang flood control river wall na hindi kailanman naipatayo. Kasama rito ang mga opisyal ng DPWH 1st District Engineering Office at contractor na Syms Construction Trading na posibleng masampahan ng kasong plunder.
Bukod dito, iniimbestigahan din ang dalawang substandard projects sa Calumpit, Bulacan, na napansin mismo ng Pangulo dahil sa mabilis na pagkasira ng konkretong istruktura.
Giit ni Ridon, walang sisinuhin ang kanilang pagsisiyasat—maging mataas na opisyal ng gobyerno, kontratista, kongresista o senador—lahat ay pananagutin kung sangkot sa anomalya.
Layunin din ng komite na maglatag ng mga reporma, kabilang ang permanenteng pagbablacklist ng mga palpak na kontratista at pagsali ng pribadong sektor sa inspeksiyon ng mga proyekto.
⸻
[After News Analysis]
Ang imbestigasyon ng House Infra-Comm ay malinaw na nagpapakita ng mas matinding kampanya laban sa katiwalian sa imprastraktura. Ang ₱55-milyong ghost project sa Bulacan ay isang matinding ebidensya kung paanong nalulustay ang pondo ng bayan na dapat sana’y nakakatulong sa disaster preparedness at kaligtasan ng mamamayan.
Kung maisusulong ang mga reporma tulad ng perpetual blacklist sa mga kontratistang palpak at ang mas malawak na partisipasyon ng pribadong sektor sa monitoring, maaari nitong maputol ang ugat ng katiwalian.
Gayunpaman, susubok dito ang kredibilidad ng Kamara: kung talagang walang itinatangi, dapat masampahan ng kaso ang lahat ng sangkot—mataas man o mababa ang posisyon. Sa huli, ang tagumpay ng imbestigasyong ito ay susukat sa kakayahan ng Kongreso na ipakita na ang pamahalaan ay seryoso sa paglilinis ng bulok na sistema.
oooooooooooooooooooooooo
YAMSUAN: Nanawagan si Parañaque 2nd District Representative Brian Raymund Yamsuan na gamitin ng gobyerno ang digital technology bilang mga “tulay ng transparency” upang mas mapadali ang serbisyo, mapalakas ang tiwala ng publiko, at mas maging kaagapay ng mga mamamayan.
Ayon kay Yamsuan, hindi kulang ang mga programa ng pamahalaan kundi kulang ang kaalaman ng taumbayan tungkol dito.
Binigyang-diin niya ang papel ng social media at online platforms para iparating ang tamang impormasyon—hindi para maghati-hati kundi para magbuklod.
Bilang halimbawa, inilunsad niya sa Parañaque ang BAON Program o Bigay Ayuda at Oportunidad sa Nakababata, na naglalaan ng ₱5,000 educational assistance kada estudyante at ₱10,000 para sa mga honor student.
Layunin nitong gawing simple at patas ang serbisyo gamit ang online registration.
Idinagdag ni Yamsuan na kung ang mga mamamayan ay may sapat na impormasyon at nararamdaman ang serbisyo, mas madali nilang masasabi: “Congressman ko ‘yan!”
⸻
📊 After-Report Analysis
Ang panawagan ni Rep. Yamsuan ay tugma sa kasalukuyang kalagayan ng bansa kung saan 97.5 milyon na ang internet users at ang Pilipinas ang tinaguriang social media capital of the world. Malinaw na may malaking potensyal ang digital platforms upang gawing mas bukas, mas mabilis, at mas transparent ang pamahalaan.
Gayunman, nananatili ang hamon: paano maiiwasan ang maling impormasyon at masisigurong ang ipinapakalat ng gobyerno ay tumpak, madaling maunawaan, at makabuluhan? Kapag naabot ang layuning ito, makatutulong ito hindi lang sa pagtataas ng awareness kundi pati na rin sa pagbabalik ng tiwala ng taumbayan sa ating mga institusyon.
oooooooooooooooooooooooo
ACIDRE: 🎙️ Binuksan ng House Committee on Higher and Technical Education o CHTE, sa pangunguna ni Leyte Rep. Jude Acidre, ang 20th Congress nitong Lunes, kasabay ng paglulunsad ng isang malawak na reporma para sa sistema ng mas mataas at teknikal na edukasyon sa bansa.
Isa sa pinakamalaking komite sa Kamara, may 69 na miyembro at higit 300 panukalang-batas na nakabinbin. Inilatag ni Acidre ang 10-point agenda na nakatuon sa modernisasyon ng CHED Charter, digital transformation, pagpapalakas ng TESDA, pagsuporta sa research at faculty development, at higit sa lahat, ang pagtataguyod ng student welfare at inclusive education.
Kabilang sa mga unang tinalakay na panukala ang pagbubukas ng mga bagong kolehiyo ng medisina sa state universities, pagsama ng financial literacy sa tech-voc programs, at pagbabago sa university charters para sa mas matatag na pamamahala.
Ayon kay Acidre, mahalagang gawing inclusive at responsive ang sistema ng edukasyon upang matugunan ang pangangailangan ng mga Pilipino.
Mula sa Kamara de Representantes, Terence Mordeno Grana, nagbabalita para sa AFP Radio, boses ng kawal Pilipino!
⸻
📊 After-News Analysis
Ang pagbubukas ng CHTE sa ilalim ni Rep. Jude Acidre ay nagpapakita ng seryosong direksyon ng Kongreso tungo sa reporma sa mas mataas at teknikal na edukasyon. Ang 10-point agenda ay sumasaklaw mula sa access at equity hanggang sa digital innovation—mga isyung direktang nakakaapekto sa kinabukasan ng kabataan at workforce ng bansa.
Partikular na mahalaga ang panukalang magtatag ng bagong kolehiyo ng medisina sa state universities, lalo na sa kakulangan ng health professionals. Gayundin, ang pag-integrate ng financial literacy sa tech-voc programs ay makakatulong sa mga mag-aaral na maging mas handa sa praktikal na aspeto ng buhay at trabaho.
Kung magiging matagumpay, ang komiteng ito ay maaaring magsilbing game-changer para sa sektor ng edukasyon—hindi lamang bilang tagagawa ng batas kundi bilang catalyst ng pagbabago na maaaring maglatag ng pundasyon para sa mas inklusibo, makabago, at matatag na lipunan.
oooooooooooooooooooooooo
HOUSE MEDIA v GOMEZ: 🎙️Mariing kinondena ng House Media ang mga pahayag ni Leyte 4th District Rep. Richard Gomez na umano’y nagpaparatang ng masamang intensyon sa ilang mamamahayag na nagtanong lamang upang kunin ang kanyang panig sa isang isyu na may kinalaman sa kanyang distrito.
Ayon sa pahayag ng House Media, walang basehan at puno ng pang-iinsulto ang naging akusasyon ni Gomez na naglagay pa sa alanganin sa kaligtasan at reputasyon ng mga mamamahayag.
Binigyang-diin ng grupo na ang kanilang ginawa ay bahagi lamang ng pamantayang etikal sa pamamahayag—ang pagbibigay ng pagkakataon sa bawat panig na magpaliwanag.
Sa kabila nito, pinili ng House Media na pairalin ang courtesy at decorum, at nananatiling bukas na tanggapin ang anumang paglilinaw ni Rep. Gomez hinggil sa isyu ng nasirang flood control project sa Matag-ob, Leyte at iba pang usaping pambatas.
Mula sa Kamara de Representantes, Terence Mordeno Grana, nagbabalita para sa AFP Radio, boses ng kawal Pilipino!
⸻
📊 After-News Analysis
Ang sagutan sa pagitan ni Rep. Richard Gomez at ng House Media ay muling nagbukas ng maselang usapin tungkol sa relasyon ng mga mambabatas at mamamahayag. Sa isang banda, may obligasyon ang media na hingin ang panig ng isang opisyal lalo na kung isyu ito ng accountability. Sa kabilang banda, anumang pahayag ng isang mambabatas na may implikasyon sa reputasyon at kaligtasan ng mga mamamahayag ay dapat maging maingat at responsable.
Kapansin-pansin ang ginawang paninindigan ng House Media na iwasan ang bangayan at panatilihin ang decorum. Ngunit malinaw rin ang mensahe nila: ang pagbibintang na may masamang intensyon ang mga journalist ay pag-atake hindi lang sa kanilang hanay kundi sa mismong prinsipyo ng free press.
Kung magbibigay ng paglilinaw si Rep. Gomez, ito ay maaaring magsilbing hakbang para mapanumbalik ang respeto at propesyonal na ugnayan sa pagitan ng kongresista at ng House Media. Sa huli, ang pinakamahalaga ay ang katotohanan at pananagutan sa usapin ng flood control project sa Leyte, na siyang ugat ng kontrobersya.
ooooooooooooooooooooooo
AKBAYAN BLOC: 🎙️ Sa gitna ng mababang tiwala ng publiko sa pamahalaan, nagpakita ng halimbawa ang Akbayan Reform Bloc sa pamamagitan ng pagbubunyag ng kanilang Statement of Assets, Liabilities, and Net Worth o SALN.
Ayon sa grupo, ang hakbang na ito ay patunay na ang transparency at accountability ay hindi lang pangako kundi tungkulin ng bawat lingkod-bayan. Giit nila, ang paglilingkod sa gobyerno ay hindi tungkol sa kapangyarihan o pribilehiyo, kundi sa pagkamit at pagpapanatili ng tiwala ng taumbayan.
Nanawagan din ang Akbayan Reform Bloc sa iba pang mambabatas, lalo na sa Kamara, na sumama sa inisyatibong ito upang muling maitaguyod ang tiwala ng publiko at mapalakas ang ating demokrasya.
⸻
📊 After-News Analysis
Ang hakbang ng Akbayan Reform Bloc ay isang malakas na simbolo ng transparency sa panahon kung kailan dumarami ang akusasyon ng katiwalian at kawalan ng pananagutan sa gobyerno. Ang pagbubunyag ng SALN ay dapat normal na gawain ng lahat ng lingkod-bayan, ngunit sa nakalipas na mga taon, marami ang umiiwas o naglalagay ng limitasyon sa akses ng publiko dito.
Dalawang mahalagang mensahe ang ipinapadala ng Akbayan Reform Bloc:
1. Public trust is earned. Hindi sapat ang magbigay ng talumpati o magbitaw ng pangako; kailangan itong patunayan sa gawaing bukas at malinaw sa publiko.
2. Challenge to peers. Ang panawagan nila sa kapwa mambabatas ay nagsisilbing pressure point: kung talagang walang tinatago, bakit hindi magbunyag ng SALN?
Kung susundin ng iba pang kongresista ang hakbang na ito, maaaring magsilbing game-changer sa transparency practices ng lehislatura. Ngunit kung mananatili itong isolated effort, maaring gamitin lang ito bilang political statement kaysa tunay na reporma.
oooooooooooooooooooooooo
DE LIMA: 🎙️ Malugod na tinanggap ni House Deputy Minority Leader at Mamamayang Liberal Partylist Rep. Leila M. de Lima ang pagbibitiw ni dating DPWH Secretary Manuel Bonoan, ngunit iginiit niyang hindi ito sapat para takasan ang pananagutan.
Ayon kay de Lima, bagama’t mahalagang hakbang ang pagbibitiw upang bigyang-daan ang impartial investigation at reporma sa DPWH, hindi nito nililinis si Bonoan sa mga anomalya sa flood control projects sa ilalim ng kanyang pamumuno.
Nanawagan siya sa iba pang opisyal ng DPWH na may konsensya at hiya na magbitiw na rin at isiwalat ang kanilang nalalaman. Ngunit iginiit din niya na kailangan silang managot at kaharapin ang hustisya.
Dagdag pa ng mambabatas, hindi sapat ang PR o mababaw na imbestigasyon. Kailangan ng kongkretong resulta at tunay na pananagutan, kung saan may mapaparusahan at makukulong sa mga sangkot sa katiwalian, hindi lamang sa flood control kundi sa lahat ng proyektong pinaggastusan ng pondo ng bayan.
⸻
📊 After-News Analysis
Ang pahayag ni Rep. Leila de Lima ay matindi at diretsahang panawagan ng accountability sa gitna ng eskandalong yumanig sa DPWH. Bagama’t nagbitiw na si Secretary Bonoan, binibigyang-diin ng oposisyon na hindi ito dapat maging dahilan para magwakas ang usapin o para malusutan ang mga dapat managot.
Dalawa ang mahahalagang punto ng kanyang mensahe:
1. Resignation ≠ absolution. Hindi katapusan ng isyu ang pagbibitiw kundi simula ng mas malalim na imbestigasyon.
2. Systemic corruption. Hindi lamang isang tao ang dapat managot, kundi ang buong sistema na nagpayag o nakinabang sa maanomalyang proyekto.
Ito ay nagbubukas ng mas malawak na diskusyon: paano masisiguro na ang mga imbestigasyon ay hindi mauuwi sa substandard probes na nakasanayan na—unti-unting nawawala sa atensyon ng publiko hanggang makalimutan?
Ang panawagan ni de Lima ay malinaw: may dapat makulong at hindi lamang matanggal sa puwesto. Kung mangyayari ito, maaari itong magsilbing tunay na panimula ng reporma at muling pagbabalik ng tiwala ng taumbayan sa paggamit ng kanilang buwis.
oooooooooooooooooooooooooo
Tinanggap na ni Pangulong Ferdinand R. Marcos Jr. ang pagbibitiw ni Public Works and Highways Secretary Manuel Bonoan, epektibo September 1, 2025. Sa kanyang resignation letter, iginiit ni Bonoan ang suporta sa panawagan ng Pangulo para sa accountability at reporma sa DPWH.
Bilang kapalit, itinalaga ng Pangulo si Transportation Secretary Vince Dizon bilang bagong Kalihim ng DPWH. Inatasan si Dizon na magsagawa ng full organizational sweep upang matiyak na ang pondo ng bayan ay mapupunta lamang sa mga proyektong makikinabang ang mamamayan.
Samantala, si Atty. Giovanni Lopez, dating Undersecretary ng DOTr, ang uupo bilang Acting Secretary upang matiyak ang continuity ng transport modernization programs.
Kasabay nito, bumuo rin ang Pangulo ng isang Independent Commission to Investigate Flood Control Anomalies para tuluyang mabunot ang ugat ng katiwalian sa imprastruktura.
⸻
📊 After-News Analysis
Ang pagbibitiw ni Secretary Bonoan at agarang pagtatalaga kay Secretary Vince Dizon sa DPWH ay malinaw na indikasyon ng seryosong kampanya ng administrasyon laban sa katiwalian. Ang timing nito—kasunod ng mga eskandalo sa flood control projects—ay nagpapakita na nais ng Pangulo na magkaroon ng malinis na break at bagong pamunuan sa isa sa pinakamalaking ahensya na humahawak ng bilyun-bilyong pondo ng imprastruktura.
Si Vince Dizon, kilala sa kanyang project management at crisis-handling skills, ay may mabigat na hamon: linisin ang DPWH, ipatupad ang transparency, at tiyakin na bawat piso ay may katumbas na konkretong serbisyo. Ang pagbuo ng isang Independent Commission ay nagdadagdag ng check and balancepara hindi lamang internal ang imbestigasyon kundi may mas malawak na pananagutan.
Kung magiging epektibo ang kombinasyong ito, maaaring ito ang magsilbing turning point sa kasaysayan ng DPWH—mula sa pagiging “pugad ng anomalya” tungo sa pagiging tunay na haligi ng Bagong Pilipinas.
ooooooooooooooooooooooo
Nanawagan si Navotas Congressman Toby Tiangco kay Manila 6th District Rep. Benny Abante Jr. na tigilan ang pagpapakalat ng umano’y fake news kaugnay ng depensa nito sa kontrobersyal na small committee na tumalakay sa 2025 budget sa pangunguna ni Cong. Zaldy Co.
Ayon kay Tiangco, matagal na niyang kinuwestyon ang proseso ng budget noong 2012, 2014 at 2015 pa, at hindi totoo na ngayon lamang siya naglabas ng isyu. Iginiit pa niya na ang kawalan ng opisyal na report ng small committee ay indikasyon na ito’y sinasadyang itago o talagang walang umiiral na dokumento.
Tinawag din ni Tiangco na hindi “unfair” ang magtanong kung saan napunta ang pera ng taumbayan. Aniya, ang totoong unfair ay kung hindi mailabas ang report o kung hindi napakinabangan ng publiko ang serbisyong dapat mula sa kanilang buwis.
Muli rin niyang hinamon ang House leadership na ipatawag si Zaldy Co upang ipaliwanag kung bakit walang report, gayong obligasyon ng lahat ng komite na magsumite nito.
⸻
📊 After-News Analysis
Ang girian sa pagitan nina Rep. Toby Tiangco at Rep. Benny Abante Jr. ay sumasalamin sa lumalaking kontrobersiya sa proseso ng pambansang budget. Mahalaga ang puntong binigyang-diin ni Tiangco: kung may small committee na nagpasok ng mga amendment sa budget, dapat malinaw kung ano ang kanilang ginawa at dapat may opisyal na report bilang bahagi ng transparency.
Kapansin-pansin na tinawag na ng ilan ang 2025 GAA bilang “pinaka-corrupt na budget sa kasaysayan”, at ito’y nag-uugat sa kawalan ng linaw kung paano pinasok ang mga insertions. Kapag walang dokumento, mahirap matukoy kung sino ang dapat managot.
Sa panig ng publiko, malinaw ang aral: ang paghingi ng paliwanag sa paggamit ng pera ng bayan ay hindi unfair—ito’y karapatan ng bawat Pilipino. At kung tunay na nais ng Kongreso na linisin ang pangalan nito, dapat ay magsimula ito sa paglalantad ng small committee report upang maalis ang agam-agam at hinala ng katiwalian.
oooooooooooooooooooooooo
LEVISTE: “HUWAG PAGTAKPAN NG DPWH ANG MGA UMANO’Y SUBSTANDARD NA POYEKTO SA AKING DISTRITO”
Nanawagan si Batangas 1st District Congressman Leandro Legarda Leviste sa Department of Public Works and Highways o DPWH na huwag pagtakpan ang mga umano’y substandard na proyekto sa kanyang distrito.
Sa isinagawang sariling technical audit, natuklasang kulang sa sukat ang mga sheet piles sa mga flood control projects sa Binambang at Pansipit River na nagkakahalaga ng tig-₱1 bilyon. May proyekto ring bumigay sa Diokno Highway sa Calaca matapos ang bagyong Crising.
Ayon kay Leviste, pinalulutas na ito sa gastos ng contractor, subalit kailangan pa rin ng mas malinaw na aksyon at kooperasyon mula sa DPWH.
Samantala, iniulat ni DPWH Secretary Manuel Bonoan ang preventive suspension ng District Engineer na nag-tangkang manuhol, at pag-reassign ng iba pang opisyal sa Regional Office.
Leviste iginiit: “Hindi sapat ang repairs at reassignment. Kailangan ng malalim na imbestigasyon para hindi na maulit ang ganitong problema sa DPWH Batangas 1st District Engineering Office.”
⸻
📊 After-News Analysis
Makikita natin sa kasong ito ang matinding hamon ng transparency at accountability sa mga proyektong imprastruktura. Mahalaga na hindi lamang matapos ang proyekto kundi matiyak din na ito’y ayon sa tamang pamantayan at hindi mauuwi sa sayang na pera ng bayan.
Ang personal na inisyatiba ni Cong. Leviste na gumastos mula sa sariling bulsa para magsagawa ng audit ay nagpapakita ng kanyang seryosong hangarin laban sa katiwalian. Subalit malinaw din na hindi sapat ang indibidwal na hakbang — dapat ay mas maging bukas at aktibo ang DPWH sa pagbibigay ng dokumento at pagsasagawa ng internal investigation.
Ang mas malaking usapin dito: kung may ganitong kaso sa Batangas, posibleng mayroon din sa ibang lugar. Kaya ang hakbang na ito ay maaaring magsilbing test case para palakasin ang parliamentary oversight at masiguro na ang pondo ng bayan ay nagagamit ng tama at hindi napupunta sa mga “palpak na proyekto.”
oooooooooooooooooooooooo
ORTEGA: TANGING ANG DPWH LAMANG ANG SIYANG NAGPAPATUPAD NG MGA PROYEKTO, GIIT NG ISANG SOLON
Mariing itinanggi ni House Deputy Speaker at La Union Rep. Paolo Ortega ang alegasyon ng ghost projects at substandard flood control works sa kanyang distrito.
Ayon sa kanya, lahat ng proyekto sa La Union ay maayos na naipatupad, nasuri sa bawat yugto ng konstruksyon, at malinaw na nakikinabang ang mamamayan.
Giit ni Ortega, hindi totoo na may undue influence ang mga kongresista sa pagpili ng contractor.
Aniya, trabaho lamang ng mambabatas ang ilapit ang pangangailangan ng tao sa gobyerno at DPWH ang siyang nagpapatupad ng mga proyekto.
Tiniyak din niya na bukas sila sa anumang imbestigasyon upang mapatunayan ang transparency sa paggamit ng pondo.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Ang pahayag ni Rep. Ortega ay malinaw na pagtatanggol laban sa mga alegasyong kumakalat hinggil sa anomalya sa flood control projects. Totoo man o hindi ang mga akusasyon, ipinapakita nito na ramdam ng mga mambabatas ang pangangailangan na ipakita ang kanilang integridad at accountability sa gitna ng mga batikos.
Gayunman, nananatiling mahalagang usapin ang mas malakas na coordination ng national at local governments sa pagplano ng imprastraktura. Kung walang malinaw na sistema, posibleng mauwi pa rin sa duplication at maling paggamit ng pondo, kahit pa walang ghost project o anomalya. Ang susi: mas malinaw na proseso at mas aktibong partisipasyon ng mamamayan sa pagbabantay.
oooooooooooooooooooooooo
DE LIMA: DAPAT PANAGUTIN ANG MGA NASA LIKOD NG KASO NG MGA DISAPARECIDO
House Deputy Minority Leader at Mamamayang Liberal (ML) Partylist Rep. Leila M. de Lima nanawagan ngayong International Day of the Victims of Enforced Disappearances na panagutin ang mga nasa likod ng kaso ng mga desaparecidos at bigyang katarungan ang kanilang mga pamilya.
Giit ni De Lima, hindi dapat maging kasangkapan ang mga institusyon para pagtakpan ang mga salarin, kundi makipagtulungan upang mawakasan ang kawalan ng pananagutan. Binibigyang-diin niya ang kahalagahan ng epektibong pagpapatupad ng Anti-Enforced or Involuntary Disappearance Actat ang agarang pagpasa ng CHR Act upang higit pang mapalakas ang Komisyon sa Karapatang Pantao sa pagsugpo sa ganitong karumal-dumal na krimen.
⸻
[AFTER-NEWS ANALYSIS]
Maituturing na isa sa mga pinakamatingkad na boses sa karapatang pantao si Rep. Leila de Lima, at ang kaniyang pahayag ngayong araw ay muling nagbubukas ng diskurso tungkol sa accountability ng estado. Ang punto niya: ang batas laban sa enforced disappearance ay hindi dapat maging palamuti lamang—dapat itong ipatupad nang buo at may tapang.
Sa gitna ng panawagang ito, malinaw na ang pagpapalakas ng CHR ay magiging mahalagang sandata upang masiguro ang hustisya, hindi lang para sa mga nawawala, kundi para sa lahat ng Pilipino na naghahangad ng katiyakan at katotohanan.
oooooooooooooooooooooooo
SALCEDA: BUONG PONDO PARA SA 2020-2030 IRRIGATION MASTER PLAN NG NIA, IMINUMUNGKAHI SA KAMARA
Nanawagan si House Special Committee on Food Security Chair at Albay 3rd District Representative Raymond “Adrian” Salceda sa pamahalaan na pondohan nang buo ang 2020–2030 Irrigation Master Plan ng National Irrigation Administration o NIA.
Ayon kay Salceda, ito ang pinakamabisang paraan para mapababa ng kalahati ang rice imports at makamit ang food self-sufficiency ng bansa.
Binigyang-diin niya ang kahalagahan ng mga proyektong tulad ng Jalaur Dam sa Iloilo, na kailangan na lamang ng anim na bilyong piso para matapos.
Iminungkahi rin niyang bawasan ang pondo sa flood control projects at ilipat sa irigasyon, at isulong ang muling pag-isyu ng Agri-Agra Bonds para dagdagan ang pondo.
Para sa maliliit na irigasyon, nais niya itong gawin sa pamamagitan ng bottom-up budgeting para mas tugma sa pangangailangan ng mga komunidad.
Giit ni Salceda, ang irigasyon ay katumbas ng food security—bawat ektaryang nadidiligan ay dagdag bigas, gulay, at pagkain sa hapag ng mga Pilipino.
⸻
[Analysis]
Ang panukala ni Rep. Salceda ay malinaw na nakatuon sa pangunahing ugat ng problema sa produksyon ng bigas—ang kakulangan sa sapat na irigasyon. Tama ang kanyang punto na habang malaki ang ginagastos ng gobyerno sa flood control, mas may direktang balik ang pondo kapag inilaan sa irigasyon na parehong nakakatulong sa pagbaha at nagpapataas pa ng ani.
Kung maisasakatuparan ang Irrigation Master Plan, maaari itong magbigay ng pangmatagalang solusyon sa mataas na rice imports at food inflation. Ngunit magiging hamon dito ang political will at ang kakayahan ng gobyerno na tiyakin ang sapat na pondo at mabilis na implementasyon. Malinaw, ang panawagan ni Salceda ay isang paalala na hindi lamang imprastraktura para sa depensa ang kailangan, kundi higit sa lahat, imprastrakturang magbibigay ng pagkain at seguridad sa bawat Pilipino.
oooooooooooooooooooooooo
No comments:
Post a Comment