Mga Pagpapaunlad sa Batas sa Pilipinas

Saklaw ng Panahon: 2024–2025

⸻

Buod ng Ulat

Ito ay isang pinaikling ulat ukol sa mahahalagang batas na naipasa at kasalukuyang dinidinig sa Kongreso ng Pilipinas. Itinatampok dito ang mga pangunahing panukalang batas na tumutugon sa mga isyung pambansa sa ekonomiya, edukasyon, karapatang pantao, at kapaligiran.

⸻

I. Mga Batas na Naipasa

1. General Appropriations Act of 2025 (Republic Act No. 12116)

• Petsa ng Pagpasa: Disyembre 30, 2024

• Kabuuang Badyet: ₱6.33 trilyon (10% mas mataas kaysa noong 2024)

• Mga Pangunahing Alokasyon:

• Edukasyon: ₱1.053 trilyon

• Public Works: ₱1.034 trilyon

• Modernisasyon ng Sandatahang Lakas: ₱35 bilyon

• Puna: Binuo sa ilalim ng pangangailangan ng pagtitipid matapos i-veto ni Pangulong Marcos ang ₱194 bilyong bahagi ng badyet.

2. Philippine Maritime Zones Act (RA 12064)

• Petsa ng Pagpasa: Nobyembre 7, 2024

• Layon: Pagpapahayag ng hangganang maritima ng Pilipinas ayon sa UNCLOS at sa desisyon ng arbitral tribunal noong 2016.

3. ARAL Program Act (RA 12028)

• Petsa ng Pagpasa: Oktubre 16, 2024

• Layon: Tugunan ang learning loss ng mga estudyante dulot ng pandemya sa pamamagitan ng remedial at enrichment classes.

4. Expanded Tertiary Education Equivalency and Accreditation Program (ETEEAP) Act (RA 12124)

• Petsa ng Pagpasa: Marso 3, 2025

• Layon: Kilalanin ang mga natutunan sa labas ng pormal na edukasyon bilang kredito sa kolehiyo.

5. Economic, Planning, and Development Act (RA 12145)

• Petsa ng Pagpasa: Abril 10, 2025

• Layon: Magtatag ng maayos na sistema sa pambansang pagpaplano ng ekonomiya at pag-unlad.

⸻

II. Mga Panukalang Batas na Kasalukuyang Dinidinig

1. Absolute Divorce Bill (HB 9349)

• Kalagayan: Naipasa na sa Mababang Kapulungan, nakabinbin sa Senado

• Layon: Bigyang legal na opsyon ang mga mag-asawang hindi na maaaring magsama.

2. Panukalang Batas sa Pag-iwas sa Maagang Pagbubuntis

• Kalagayan: Naipasa na sa Kamara, sinusuri sa Senado (SB 1979)

• Layon: Magbigay ng edukasyon at serbisyo ukol sa reproductive health upang mabawasan ang bilang ng teenage pregnancies.

3. Rightsizing the National Government Bill

• Kalagayan: Isa sa mga prayoridad sa Senado

• Layon: Paliitin ang burukrasya at gawing mas episyente ang mga tanggapan ng pamahalaan.

4. CREATE MORE Act

• Kalagayan: Bahagi ng 28 prayoridad ng LEDAC para sa Hunyo 2025

• Layon: Palawigin ang insentibo para sa negosyo sa ilalim ng CREATE Law.

5. Excise Tax sa Single-Use Plastics

• Kalagayan: Isa rin sa mga prayoridad ng LEDAC

• Layon: Patawan ng buwis ang paggamit ng single-use plastics upang mapangalagaan ang kalikasan.

⸻

III. Mga Pangunahing Obserbasyon at Trend

• Mataas na Productivity ng 19th Congress:

• Sa Senado pa lamang, may 108 panukala na ang naipasa, 72 rito ay naisabatas, kabilang ang 11 prayoridad ng LEDAC.

• Pokus sa Ekonomiyang Reporma:

• Ang mga batas gaya ng CREATE MORE at Economic Planning Act ay patunay ng pagtutok sa pagbangon ng ekonomiya.

• Pag-usbong ng Social Legislation:

• Ang pagsulong ng divorce bill at adolescent pregnancy prevention bill ay nagpapakita ng pagtugon sa mga isyung panlipunan.

• Kalikasan at Sustainability:

• Ang excise tax sa plastic ay bahagi ng pagsisikap na tugunan ang mga problema sa kapaligiran.

⸻

IV. Konklusyon

Mula 2024 hanggang 2025, ang Kongreso ng Pilipinas ay naging aktibo sa paghubog ng mga polisiya upang tugunan ang mga pangunahing suliraning pambansa. Mula sa pagpasa ng makasaysayang mga batas hanggang sa pagsusulong ng sensitibong panukala, kitang-kita ang pagsisikap ng lehislatura na itaguyod ang kapakanan ng sambayanan.